Algemeen 1939-'40
- De Koninklijke Nederlandsche Landmacht
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
In de Militaire Spectator van December 1937 staat over dit boek het volgende geschreven: Dit fraaie album, samengesteld onder goedkeuring en met medewerking van het Departement van Defensie, geeft in woord en beeld een overzicht van alle onderdeelen der Koninklijke Landmacht. Tusschen de 600, in het algemeen fraaie, foto's, welke van goede verklarende teksten zijn voorzien, wordt van elk wapen, dienstvak of inrichting een korte, goede omschrijving gegeven. Bovendien zijn enkele mooie kleurenprenten opgenomen. De samenstellers zijn er volkomen in geslaagd een werk het licht te doen zien, dat iederen leek een goed inzicht geeft in het leven en werken bij het leger, doch dat bovendien ook voor hen, die daarvan deel uitmaken, van groote waarde is. Moge het in veler handen komen.Datum publicatie: najaar 1937 Uitgegeven door: Weekblad Gelderland in Woord en Beeld Aantal pagina's: ca. 100 blz. - De luchtverdediging in de meidagen 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
In dit boek wordt de strijd van de Nederlandse luchtverdediging tegen de Duitse overweldiger behandeld, zooals deze in de periode 10 – 19 mei 1940 werd gevoerd. Medio 1954 gaf de toenmalige Chef van de Luchtmachtstaf, luitenant-generaal A. Baretta, aan kolonel F. J. Molenaar opdracht de geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht op schrift te stellen. Teneinde deze opdracht zo goed mogelijk te kunnen verrichten, werd kolonel Molenaar - na verkregen consent van de Chef van de Generale Staf - met ingang van 1 oktober 1954 geplaatst bij de Krijgsgeschiedkundige Afdeling van de Generale Staf (thans Sectie Krijgsgeschiedenis HKKL), waar men de beschikking had over alle vooroorlogse militaire archieven en waar men kon bogen op een jarenlange ervaring. In overleg met het toenmalige hoofd van deze afdeling, wijlen kolonel O. Siersema, besloot kolonel Molenaar allereerst de geschiedenis van de Nederlandse luchtverdediging in mei 1940 te schrijven, waardoor hij niet alleen genoemde afdeling in staat stelde haar serie stafwerken over de strijd van de Koninklijke Landmacht in de tweede wereldoorlog aan te vullen, maar ook geheel bleef binnen het raam van de hem verstrekte opdracht. Het Commando Luchtverdediging, dat het leeuwenaandeel heeft gehad van de in dit boek beschreven strijd, was destijds een deel van de Koninklijke Landmacht. Het omvatte alle operationele luchtverdedigingsorganen, dus ook de operationele onderdelen van de Militaire Luchtvaart, die thans tot de Koninklijke Luchtmacht behoren. Om deze redenen wordt dit boek niet alleen uitgegeven als deel 2 van hoofddeel I van de door de Sectie Krijgsgeschiedenis Koninklijke Luchtmacht (thans Sectie Luchtmacht Historie) opgezette serie stafwerken (in blauwe band): "De geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht", maar ook als deel 7 van hoofddeel III van de door de Sectie Krijgsgeschiedenis van de Generale Staf samengestelde serie stafwerken (in groene band): "De strijd op nederlands grondgebied tijdens Wereldoorlog II".Auteur(s): F.J. Molenaar Datum publicatie: 1970 Uitgegeven door: Staatsuitgeverij te ‘s-Gravenhage Aantal pagina's: 2 delen, 1171 blz. - De Meidagen van '40
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Dit rijkelijk geïllustreerde boek van D.H. Couvee, bibliothecaris van het Instituut voor Perswetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, behandelt de periode 1939-1940. Onderwerpen die aan bod komen zijn de Vijfde Colonne, de laatste uren vrede en de eerste uren oorlog, de gevechten bij Rotterdam en aan de Grebbe, verraad, het vertrek van de Koningin en haar Regering naar Engeland, de capitulatie en demobilisatie van ons leger, jagen op de Joden en het begin der Nieuwe Orde.Auteur(s): D.H. Couvee Datum publicatie: 1960 Uitgegeven door: Bert Bakker Daamen N.V. te 's Gravenhage Aantal pagina's: 351 blz. - De Meidagen van 1940 - Op oorlogsreportage in Nederland
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Er zijn in de Meidagen van 1940 weinig journalisten in Nederland geweest, die oorlogsrapportages hebben geschreven. De redenen liggen voor de hand. Het krijgsbedrijf duurde slechts korten tijd en vlak na de capitulatie al werd een verbod ingesteld om over oorlogsgebeurtenissen en militaire aangelegenheden te schrijven. Wij echter, de samenstellers van dit boekje, zaten in Enschede. Zoodra het Duitsche leger voorbij was getrokken, beschikten wij weer over onze bewegingsvrijheid. Vanwege verbroken communicatielijnen wisten wij niet van het bestaan van deze wetten af en daardoor waren wij vermoedelijk de eenige Nederlandsche journalisten, die op ruime schaal oorlogsrapportages schreven in die dagen.Auteur(s): G. Krämer en G. Ballintijn Datum publicatie: mei 1945 Uitgegeven door: N.V. M.J. van der Loeff te Enschede Aantal pagina's: 92 blz. - De Nederlandse Cavalerie in de Meidagen van 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Na 58 jaar is voor het eerst de geschiedenis van De Nederlandse Cavalerie in de Meidagen van 1940 in zijn totaliteit van dag tot dag beschreven. In zijn bekende boeiende stijl, waarbij hij veelvuldig aanhaalt uit gevechtsverslagen en getuigenissen van oud strijders, beschrijft luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers het optreden van de Huzaren. Tien meelezers, die voor een belangrijk deel in de meidagen van 1940 zelf hebben meegevochten en later vooraanstaande militaire functies bekleedden, garanderen de historische juistheid en authenticiteit van dit boek. De Cavalerie is een van de meest traditiebewuste onderdelen van de Koninklijke Landmacht. In de vele veldslagen gedurende meer dan vier eeuwen hebben cavaleristen hun leven gegeven voor hun vaderland. In de meidagen van 1940 was dit niet anders. De beschrijving van deze oorlogsdagen is een eresaluut aan degenen die het hoogste offer brachten in de nieuwste geschiedenis.Auteur(s): luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers Uitgegeven door: Stichting Museum Nederlandse Cavalerie ISBN: 90-76428-01-8 Aantal pagina's: 198 blz. - De Slag om de Residentie
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Ten aanzien van de geschiedschrijving over de oorlogshandelingen in Nederland tijdens de Duitse inval in mei 1940 is luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers een begrip. Tijdens zijn diensttijd en als docent Strategie en militaire geschiedenis op de Koninklijke Militaire Academie publiceerde hij veertien toonaangevende boeken over deze gebeurtenissen. Deze 8e druk van 'De Slag om de Residentie' is een geheel herziene, geactualiseerde en van nieuw fotomateriaal voorziene uitgave over de eerste grote luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis. Een operatie die plaatsvond rond Den Haag op 10 mei 1940, met de bedoeling de koningin, het opperbevel en de regering gevangen te nemen en daarmee de Nederlandse weerstand in één klap te breken. Het werd een mislukking en de enige nederlaag van betekenis die de Duitsers tijdens hun "Blitzkrieg" in West-Europa leden. Hitlers enthousiasme voor luchtlandingen werd sterk bekoeld, plannen voor een invasie in Engeland, Malta en Gibraltar moesten opnieuw worden bezien. Nog groter dan de zware verliezen aan kostbare parachutisten en luchtlandingstroepen waren de gaten die in de Duitse militaire luchttransportvloot werden geslagen. Deze slag kwam men volgens gezaghebbende Duitse bronnen niet of nauwelijks meer te boven. Vooral in Angelsaksische militaire kringen is verwondering uitgesproken over de geringe voorlichting die van Nederlandse zijde is gegeven over deze opzienbarende resultaten.Auteur(s): E.H. Brongers Datum publicatie: 2003 Uitgegeven door: Uitgeverij Aspekt te Soesterberg ISBN: 90-5911-138-9 Aantal pagina's: 320 blz. - De Slag om Ypenburg - Mei 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Op 10 mei 1940 overvielen Duitse strijdkrachten het neutrale Nederland. Ons land kreeg daarbij de bedenkelijke primeur van de eerste grote luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis. Parachutisten en luchtlandingstroepen landden onder meer op het Rijswijkse vliegveld Ypenburg om van daaruit door te stoten naar Den Haag. Hun doel was om Koningin Wilhelmina, de regering en de legerleiding gevangen te nemen. Met de uitschakeling van deze hoogste leiding zou de oorlog binnen enkele uren afgelopen zijn. De operatie liep uit op een mislukking voor de Duitsers. Ondanks een hevig bombardement, voortdurende beschietingen door Duitse jachtvliegtuigen en grootschalige luchtlandingen, verweerde de Nederlandse verdediging van Ypenburg zich op zodanige wijze dat de veel beter getrainde en bewapende Duitsers er niet in slaagden om het vliegveld te veroveren. Het werd de enige nederlaag van betekenis die de Duitsers tijdens hun "Blitzkrieg" in West-Europa leden. De slag om Ypenburg mei 1940 doet op boeiende wijze verslag van de opzienbarende strijd om de vliegbasis. Het boek opent met een beknopt overzicht van de Nederlandse defensie in 1940 en de verdedigingsmaatregelen voor Ypenburg. Vervolgens wordt het Duitse aanvalsplan voor Nederland geschetst, waarbij in het bijzonder aandacht wordt besteed aan de luchtlandingsoperatie om Den Haag, gevolgd door een beschrijving van de overval op Ypenburg en de tegenaanval die uiteindelijk tot een Duitse nederlaag leidde. Daarbij is een ruim gebruik gemaakt van Nederlandse en Duitse ooggetuigenverslagen. In het laatste hoofdstuk wordt een nabeschouwing van de strijd gegeven. Dit hoofdstuk bevat een aantal Duitse reacties en een overzicht van de gevolgen voor het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog.Auteur(s): E.H. Brongers Datum publicatie: 2000 Uitgegeven door: Uitgeverij Aspekt te Soesterberg ISBN: 90-72520-16-5 Aantal pagina's: 160 blz. - De Strijd op Nederlands Grondgebied tijdens de Wereldoorlog II - Hoofddeel III / Deel 1 - Inleiding en Algemeen overzicht van de gevechtsdagen van 10-19 Mei 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
Deze Inleiding heeft ten doel, inzicht te geven in de toestand, waarin de Koninklijke Landmacht (inbegrepen de nog niet zelfstandige luchtstrijdkrachten) zich bij het begin van de oorlog op 10 Mei 1940 bevond. Tevens geeft zij een overzicht van de wijze, waarop de geschiedenis van de oorlogsdagen in Mei 1940 wordt te boek gesteld. Hoewel de ontwikkeling van de landsverdediging van het begin van de mobilisatie der grens- en kusttroepen en luchtverdedigingsorganen in April 1939 tot 10 Mei 1940 behandeling zal vinden in Hoofddeel II van: "De strijd op Nederlands grondgebied tijdens Wereldoorlog II", was het voor een goed inzicht toch gewenst, de totstandkoming van het operatieplan, dat op 10 Mei 1940 werd uitgevoerd en de ontwikkeling van de toestand gedurende de laatste maanden vóór de oorlog in de beschrijving op te nemen. Aansluitend aan deze Inleiding wordt in dit boekwerk een algemeen overzicht opgenomen van de gevechtsdagen van 10-14 Mei 1940, waarin zowel de Nederlandse operaties en die van het Franse 7e Leger in Noord-Brabant en Zeeland, als de Duitse operaties in Nederland zijn beschreven. Het overzicht van de Nederlandse operaties geeft tevens inzicht in de bevelvoering van de Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht (O.L.Z.) In de volgende delen worden de krijgsverrichtingen in de verschillende bevelsressorten in detail beschreven.Auteur(s): Ministerie van Oorlog Datum publicatie: 1957 Uitgegeven door: Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf te 's-Gravenhage Aantal pagina's: 305 blz. - De Strijd op Nederlands Grondgebied tijdens de Wereldoorlog II - Hoofddeel III / Deel 2 - Onderdeel C: De verdediging van het Maas-Waalkanaal en Onderdeel D: De verdediging van de Over-Betuwe - Mei 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
In dit boekwerk zijn te zamen opgenomen de krijgsverrichtingen aan het Maas-Waalkanaal en die in de Over-Betuwe. De krijgsverrichtingen aan het Maas-Waalkanaal waren in 1942 onderzocht en gedeeltelijk beschreven door de toenmalige luitenant-kolonel van de generale staf J.J.C.P. Wilson. Van het concept was na de oorlog echter nog slechts een klein deel aanwezig. Met gebruikmaking van de daarin vervatte gegevens, de gevechtsberichten en tal van getuigenverklaringen, alsmede van het boek "De vuurproef van het Grensbataljon", geschreven door wijlen de oud-commandant van I-26 R.I., is de beschrijving na de oorlog opnieuw ter hand genomen en in de huidige vorm gegoten door de generaal-majoor tit. b.d. V.E. Nierstrasz. De verdediging van de Over-Betuwe was tijdens de bezettingsperiode nog niet onderzocht. Dit onderzoek en de beschrijving heeft plaats gehad door luitenant-kolonel der artillerie A. v.d. Wiel, onder leiding van generaal majoor tit. b.d. V.E. Nierstrasz. De gegevens, die voor dit boekwerk als grondslag hebben gediend, zijn na de capitulatie in 1940 uit het geheugen opgemaakt, zijn veelal onvolledig en soms tegenstrijdig. De tijdstippen berustten eveneens niet op tijdens de gevechtshandelingen gemaakte aantekeningen. Hoewel getracht is, de gebeurtenissen zo juist mogelijk weer te geven, is het waarschijnlijk, dat in de details nog onjuistheden voorkomen. De na de oorlog verkregen Duitse gegevens waren op het tijdstip van het verschijnen van dit boekwerk niet voldoende, om inzicht in de details van de strijd aan Duitse zijde te kunnen geven, doch gaven wel een algemeen overzicht. De Duitse aanval tussen Rijn en Maas trof in hoofdzaak de troepen aan het Maas-Waalkanaal, doch de aanvalstroepen moesten zowel het terrein doorschrijden, dat werd bewaakt door de grenscompagnie van de Groep Maas-Waal (3-11 G.B.), als dat, hetwelk de grenscompagnie van de Groep Betuwe (3-8 G.B.) bewaakte. De Groep Betuwe kwam anderzijds onder druk van een troepenafdeling, behorende tot de 207e Inf.Div., die ten Noorden van de Rijn aanviel. De Commandanten der Groepen Maas-Waal en Betuwe hadden niet dezelfde chef, doch respectievelijk Commandant Brigade B. en Commandant Brigade A. als hun commandant. Daarom zijn, behoudens onderlinge verwijzing, de beschrijvingen, elk afzonderlijk, als een geheel behandeld.Auteur(s): Ministerie van Oorlog Datum publicatie: 1952 Uitgegeven door: Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf te 's-Gravenhage Aantal pagina's: 107 blz. - De Strijd op Nederlands Grondgebied tijdens de Wereldoorlog II - Hoofddeel III / Deel 3 - De Operatiën van het Veldleger en het Oostfront van de Vesting Holland - Mei 1940
Begeleidende tekst opgesteld door de schrijver(s)/uitgever:
In dit Deel van de beschrijving van de krijgsverrichtingen van 10-15 Mei 1940 (de zgn. "groene serie") worden behandeld de operatiën, welke plaats hadden in het ressort van de Commandant van het Veldleger (C.V.), met dien verstande, dat de verdediging van het Maas-Waalkanaal, de Over-Betuwe en de IJssel met het voorliggende gebied afzonderlijke behandeling vonden in Deel 2, De krijgsverrichtingen in de buitenprovinciën, en dat het optreden van de luchtstrijdkrachten en de onderdelen van de Luchtverdedigingskring Utrecht-Soesterberg uitvoerige behandeling vinden in Deel 7, De Luchtverdediging, en hier dus slechts in hoofdzaken wordt beschreven. Het boekwerk bevat de verplaatsing van III L.K. en Lt.Div. uit Noord-Brabant, het optreden van de lichte troepen vóór de stellingen, de bezetting van de Maas-Waalstelling door Brigade B, de verplaatsing van deze brigade en haar lotgevallen als reserve van het Veldleger, de verdediging van de Valleistelling (Grebbelinie), de Betuwestelling (linie Ochten-De Spees), de Waal-Lingestelling, het Oostfront-Vg.Holland, dat op 10 Mei onder bevel van de C.V. trad, de hoofdzaken omtrent de luchtstrijdkrachten en de Luchtverdedigingskring Utrecht-Soesterberg, alsmede de terugtocht van het Veldleger op het Oostfront op 13 Mei, die op 14 Mei gevolgd werd door de capitulatie.Auteur(s): Ministerie van Oorlog Datum publicatie: 1955 Uitgegeven door: Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf te 's-Gravenhage Aantal pagina's: 834 blz.
