Alles lijkt te draaien om de kwestie Migchelbrink
B. Cornielje: 'Betoog over schendingen van oorlogsrecht berust
op de laatste minuut in het leven van één soldaat'
Van een onzer verslaggevers
WAGENINGEN/RHENEN - De ruzie over het boek Mei 1940 is volgens de Wageningse amateur-historicus B. Cornielje terug te voeren op de 'kwestie Migchelbrink'. Deze soldaat bemande een stelling in de voorposten van de Grebbeberg. Op de tweede oorlogsdag drongen Duitse troepen de stelling binnen, de Nederlanders gaven zich over en werden naar buiten gedreven. Daar werd Migchelbrink doodgeschoten.
Waarom? "Eenmaal buiten schoot soldaat G. Migchelbrink, ondanks dat hij zich had overgegeven, nog een SS'er neer, waarna hijzelf en een andere Nederlandse soldaat werden gedood", schrijven de historici P. Kamphuis en H. Amersfoort. Een pagina verder: "Het oorlogsrecht werd niet altijd in acht genomen. Nederlanders schoten nog nadat ze zich hadden overgegeven, Duitsers gebruikten Nederlanders als levende schilden." Daar gaan de auteurs volgens Cornielje in de fout. In de eerste plaats, omdat ze het incident Migchelbrink generaliseren. In de tweede plaats zijn er twijfels over de toedracht rond deze standrechtelijke executie, waaraan Kamphuis en Amersfoort voorbij gaan. Beide onderzoekers baseren zich op de verklaring van sergeant Meijerink: "Toen Migchelbrink de stelling verliet schoot hij nog een Duitscher neer en werd toen ook neergeschoten. Toen werden we achter de stelling in linie opgesteld en meenden we dat we gemitrailleerd zouden worden. Een officier heeft dat verhinderd."
"Eén getuige is geen getuige", stelt Cornielje. De Wageninger beschikt over een enorme feitenkennis over de Slag om de Grebbeberg. Daarom hebben de veteranen deze amateur-historicus gevraagd zijn visie te geven op de manier waarop Amersfoort en Kamphuis de Nederlandse schendingen van het oorlogsrecht min of meer gelijk stellen met de misdragingen van de Duitsers.
Cornielje voert drie andere getuigen op, zoals sergeant-majoor Blom, commandant van Migchelbrink, die in 1946 aan diens ouders schrijft: "We moesten één voor één door die gang het steunpunt verlaten. De allereerste waren Migchelbrink, Riggeling (...) daarna Albers en zoo verder, ik ging als laatste. Toen ik buiten het steunpunt kwam zag ik dat er twee mannen waren neergelegd. (...) Waarom ze op die mannen geschoten hebben is ook voor mij een raadsel gebleven. Het kan wraak zijn omdat we hun te lang weerstand hebben geboden..."
De tweede getuige is mitrailleur-schutter Van der Linden, die in zijn dagboek vertelt: "Eén voor één werden we de ingang ingetrapt, eerst degenen die in de loopgraaf stonden, daarna wij die in het mitrailleurnest zaten. (...) We zouden er gauw genoeg uit zijn geweest, maar die duivels buiten stonden nog gereed met hun pistolen en toen we er uit wilden gaan, nog steeds met de handen omhoog, werden de eersten die buiten de stelling kwamen laf neergeschoten. Dat waren Migchelbrink en Riggeling..."
Korporaal Rasing is kennelijk de enige die zag wat buiten gebeurde, blijkt decennia later in een televisiedocumentaire ("De Greb", van Koen Aarts en Hans Pols): "Toen zijn we naar buiten gegaan. Migchelbrink ging voorop en ik liep achter hem met de handen omhoog. (...) De Duitsers riepen: 'Schweinen, waarom schieten jullie nog?' Toen draaide Migchelbrink zich om en zei: 'Als jullie niet waren gekomen, hadden wij niet geschoten'. En meteen schoten ze. Hij sloeg de hand op de borst en viel achterover en toen was hij weg."
Drie van de vier getuigen zeggen niets over het doodschieten van een SS'er. Het lijkt er op dat Migchelbrink zonder aanleiding is doodgeschoten. Een duidelijke schending van het oorlogsrecht, stelt Cornielje: "Maar in het boek Mei 1940 is die schending aan de Nederlandse zijde terecht gekomen. De laatste minuut in het leven van soldaat Migchelbrink vormt het belangrijkste bewijsmateriaal voor Nederlandse schending van het oorlogsrecht. Migchelbrink en Migchelbrink alleen vormt het fundament van het betoog van de auteurs. Verwijder de kwestie Migchelbrink en het hele theoretische bouwsel stort in."
Bron: het Gelders Dagblad - Regio van woensdag 20 december 2000
|
