Jan Willem ten Brinke

Notities

• Geen.

Beeldmateriaal

• Geen.

Opmerkingen

• Geen.

Relevante links

• Verwijzende documenten:
  - Monument 8e Regiment Infanterie (1941-2010)
  - Monument 8e Regiment Infanterie (2010-heden)
  - Gesneuvelden elders begraven

Levensbeschrijving

Jan Willem ten Brinke werd geboren op zaterdag 16 september 1905, uit het huwelijk van Gerrit Jan ten Brinke en Johanna Brinkwerth. Hij was de oudste van 7 kinderen. Na de lagere school in Enter werd hij eerst klompenmaker en daarna stoker op de steenfabriek van de fa. Struik aan de Enterweg in Rijssen.

Willem, zo werd hij genoemd, was in zijn jeugdjaren ook actief als voetballer. In 1916 werd in Enter een voetbalclub opgericht die de naam Sparta kreeg, de voorloper van het latere Enter Vooruit. In het jubileumboek van Enter Vooruit uit 1990 lezen we o.a. het volgende:

"Sparta speelde haar wedstrijden op de zondag daar er voor de Enternaren nog geen vrije zaterdag bestond en er trouwens ook nog geen zaterdagbond was. Gespeeld werd er de eerste jaren 'op afspraak', om zich rond 1922 aan te sluiten bij de zondagbond. Dit gebeurde tegen de uitdrukkelijke wens van vele ouders, die er niet van overtuigd waren dat voetballen een 'gezonde geest in een gezond lichaam' zou opleveren. Een heideveldje aan de Achteresweg diende als eerste speelveld, later werd uitgeweken naar de Wierdenseweg, om tenslotte een weiland aan de Achteresweg van de familie Ten Brinke te hebben als thuishaven."

De ouders van Willem stelden een stuk grond beschikbaar omdat ze vonden dat het voor hun zoon te ver was om steeds naar de Wierdenseweg te moeten lopen. Daaruit bleek wel dat zijn ouders achter zijn sportactiviteiten stonden. De lijnen van het voetbalveld bestonden niet, zoals tegenwoordig, uit kalklijnen, maar werden aangegeven, kan het Enterser, door houtspaanders afkomstig van de klompenmakerijen.

Op zaterdag 7 december 1935 trouwde Willem, op 30-jarige leeftijd, met Diena Ruiterkamp uit Rijssen, geboren zondag 21 juli 1907 en ze gingen wonen aan de Wethouder Korteboslaan 125 in Rijssen. Het huis was eigendom van Gerhard Bouwhuis, een halfbroer van Hanna Brinkwerth. Precies een jaar later, op maandag 7 december 1936, werd hun zoon Gerrit Jan geboren.

Willem werd op 25 maart 1925 ingelijfd als gewoon dienstplichtige bij het 19e Regiment infanterie, hij ging op 5 september 1925 met groot verlof. Daarna ging hij twee keer 'op herhaling'. Van 6 t/m 23 september 1928 en van 7 t/m 24 augustus 1930. Toen aan het eind van de jaren dertig van de vorige eeuw de oorlogsdreiging groter werd, werd Willem op 29 augustus 1939 gemobiliseerd. Hij moest weer 'onder dienst' en hij werd gelegerd in Hoorn.

Op 8 september 1939 schreef hij een brief aan zijn ouders. Hij schreef o.a:

"Ja, hier in Hoorn verneemt men niet veel van de oorlog, maar er zijn wel veel soldaten. Geweren of ander materiaal bezitten wij niet. Daar in Enter zal ook wel iets van de oorlog te zien zijn, maar och het zal nog wel zo'n vaart niet lopen. Ik geloof nog niet dat we het soldatenleven dadelijk gaan verlaten, het beste maar hopen".

Blijkbaar kreeg hij uit Enter weinig tot geen post, want hij stelt allerlei vragen, zoals: "heeft onze Herman het werk in Hengelo nog gekregen, is onze Johan nog bij Struik, zijn de koeien al weer beter van de mond- en klauwzeer". En hij besluit: "Ja, je moet maar vragen, anders verneem je ook nergens van".

Willem werd ingedeeld bij 16e Mitrailleur Compagnie van de IVe divisie. 16 M.C. bestond uit 4 secties, waarvan 2 secties in het vak van 8.RI op de Grebbeberg, die in totaal uit 75 man bestonden en gecommandeerd werden door kapitein H.M. Vestdijk. Willem was ingedeeld bij de eerste sectie onder leiding van luitenant Gazendam uit Deventer. Stukscommandant was sergeant E. Tijhof uit Almelo. Het geheel was toegevoegd aan het 2e bataljon van het 8e Regiment Infanterie en stond onder leiding van majoor J.H.H. Jacometti. 16 M.C. bezette de Noordelijke Stoplijn. [16.MC bestond uit vier secties. Er lagen er echter maar 2 in het vak van 8.RI]

16 M.C. was uitgerust met twaalf Vickers zware mitrailleurs. Van de drie mitrailleurs van de sectie werden er gedurende de oorlogsdagen al snel twee kapot geschoten, terwijl de derde uitviel door gebrek aan water. De mitrailleurschutters dienden in zo’n geval als gewoon karabijnschutter. Willem raakte op 13 mei 1940 op 2e Pinksterdag ernstig gewond. Volgens de lezing, verstrekt door Luitenant Kolonel E.H. Bongers [o.b.v. onderzoekingen kolonel De Leeuw], werd hij tijdens een Duitse artilleriebeschieting door een scherf in de rug geraakt. Hij werd, na krijgsgevangen te zijn gemaakt, naar het St. Elisabeth ziekenhuis in Arnhem gebracht, waar hij op 19 mei 1940 aan zijn verwondingen overleed. Het was de bedoeling dat Willem in Arnhem begraven zou worden, maar Diena heeft alle moeite gedaan om haar man in Rijssen te laten begraven en met succes, want Willem is op 25 mei 1940 op het kerkhof in Rijssen begraven (rij K, vak III, nr.12). Hij was nog maar 34 jaar oud toen hij stierf. Zijn zoon Gerrit was pas drie jaar. Diena is nooit hertrouwd.

Willem kreeg postuum het 'Oorlogsherinneringskruis' met gesp voor Bijzondere Krijgsverrichtingen 'Nederland Mei 1940'.

Willem was voor het begin van de oorlog ingekwartierd bij de familie Van Drimmelen in Rhenen. Op 21 juni 1940 schreef mevr. Van Drimmelen een brief aan de familie Ruiterkamp waarin o.a. het volgende:

"Wat is het toch verschrikkelijk die oorlog. Wij hebben Ten Brinke leren kennen als een rustig en kalm man en we mochten hem graag, altijd even vriendelijk en behulpzaam. We zullen dan ook steeds een prettige herinnering aan hem houden en we hopen dat zijn vrouw en kleine jongen, die man en vader op zo'n wrede wijze moeten missen, de kracht zullen krijgen om deze slag te dragen. Moge de kleine veel op zijn vader lijken in eenvoudigheid en plichtsgevoel".

In de loop van de oorlogsjaren is Diena met zoon Gerrit bij haar ouders en haar ongetrouwde zuster in Rijssen gaan wonen. Diena is op 20 juni 1968 op 60 jarige leeftijd aan leukemie overleden in het ziekenhuis in Almelo.

Deze korte levensbeschrijving kwam tot stand met hulp van Gerrit ten Brinke, de zoon van Jan Willem ten Brinke.