Dagboek van Kapitein H. van Zanten

1e Regiment Huzaren.
6e Eskadron.
Andelst, den 8 Juni 1940.

 

No. 733 A.
Onderwerp
Afschrift Dagboek 6e Eskadron 1e Regiment Huzaren

Hierbij doe ik U Hoogedelgestrenge, ingevolge Uw schrijven van 1 Juni 1940, Sectie I-1, No. 10 G, een afschrift toekomen van het dagboek van 6e Eskadron 1e Regiment Huzaren.

De gevechtsberichten van 6e Eskadron 1e Regiment Huzaren zijn U bereids 31 Mei j.l. in 3-voud toegezonden.

Een afschrift der ontvangen bevelen was reeds gereed toen Uw schrijven van 6 Juni 1940 werd ontvangen ligt alhier te Uwer beschikking.

De Reserve-Kapitein,
Commandant 6e Eskadron 1e Regiment Huzaren

Dr. Mr. H. Van Zanten

Aan Commandant Brigade A.

 

----------------------------------------------------------------------------------------------

 

AFSCHRIFT
DAGBOEK van 6 - 1 R.H.

 

9 Mei 1940 Te 23.00 uur telefonisch vernomen:
1. Van de grens komen zeer verontrustende berichten. Weest derhalve hedennacht bijzonder op Uw hoede.
2. Op 10 Mei 1940 te 4.00 uur tot nader order graad van strijdvaardigheid 3.
10 Mei 1940 Reveille gehouden te 3.00 uur, behalve voor hen, die behoorden tot het peloton, dat patrouillediensten te Nijmegen zou gaan verrichten. Graad 3 (lijn a.) te 4.45 uur ingenomen.
Het detachement Nijmegen in reserve gehouden. Hieromtrent bericht gezonden aan Commandant - Brigade A.
6.30 uur: 3 patrouilles met motorordonnans gezonden naar Elst om verband op te nemen met Groep Betuwe.
Ordonnans te 7.15 uur teruggekeerd met het bericht, dat verband was opgenomen. Geen bijzonderheden. Op last Commandant - Groep Betuwe konden de patrouilles teruggaan.
Dit bericht doorgegeven aan Commandant - Brigade A. te 7.20 uur.
Te 600 uur rijwielpatrouille van 46 Regiment Infanterie aangekomen om verband op te nemen.
Te 7.30 uur besloten het detachement Nijmegen niet weg te zenden; hiermede de verschillende posten versterkt.
Naderhand bericht ontvangen dat de brug bij Lijgraaf op de kunstweg Andelst - Valburg (vt. 1-69) te plusminus 8.00 uur opgeblazen is. Daar dit onvoldoende verricht was is deze brug door Commandant - 6 - 1 Regiment Huzaren nogmaals en afdoende vernield. Later vernomen dat de bruggen bij Homoet (vt. 2-65) en Uilenburg (vt. 1-64) te plm. 9.00 uur zijn opgeblazen.
Te 15.15 uur schriftelijk bericht ontvangen van Commandant - Brigade A, geteekend Kapitein de Boer:
Zendt twee pelotons van Uw Eskadron naar het Noord Oost teneinde den Nederrijn te bewaken tegen overgang door den vijand. Patrouilleeren langs den Nederrijn tusschen Huissen en Heteren. Het gros der pelotons in reserve om spoedig tegen een eventueele overgang te kunnen optreden. Meldt eventueele overgang Rijn door den vijand ten spoedigste aan Commandant - Groep Betuwe te Elst en ons. Commandant Groep Betuwe is telefonisch bericht hieromtrent.
Hiermede te 15.45 uur luitenant Elshove belast met zijn peloton en dat van luitenant Alders
Te 17. 50 bericht ontvangen van luitenant Elshove: Langs Nederrijn, Renkumsche veer: Schermutselingen. Parachutisten dalen. Eigenaar van pont vraagt wat hij met pont moet doen. Kan zelf pont niet laten zinken. Te denken om Wageningsche- en Lexkesveer; zeer belangrijk.
Dit bericht onmiddellijk doorgezonden aan Commandant - Brigade A. Te 19.00 uur door motorordonnans verband laten opnemen met luitenant Elshove. Ordonnans brengt bericht terug, dat luitenant Elshove van Commandant - Brigade A. opdracht had ontvangen om met hulp van pioniers de veerponten bij het Renkumsche veer en het Lexkesveer te vernielen. De Pelotons moeten hierna terugtrekken.
Door een uitgezonden patrouille was gerapporteerd, dat de vijand bij Huissen stond.
Te 22.30 uur van twee infanteristen vernomen dat de vijand bij Pannerden den Rijn was overgestoken, bij Huissen en Angeren op onze stellingen was aangevallen en dat zijn onderdeel van de Groep Betuwe uit de stellingen was teruggetrokken.
Te 23.00 uur besloten de commandopost naar Lienden te verplaatsen bericht gezonden aan patrouille bij vernielingspunten.
Later bleek dat langs alle patrouilles terugtrekkende onderdeelen van de Groep Betuwe waren gekomen. De patrouille waren gedeeltelijk hiermede en gedeeltelijk met pioniers teruggetrokken toen deze bevel kregen terug te gaan.
Te 3.00 uur met commandogroep te Lienden aangekomen, alwaar voor legering van binnenkomende patrouille zorg gedragen.
11 Mei 1940 Te 9.00 uur opdracht ontvangen van Kapitein Adjudant - Brigade A. om met het Eskadron de voeling met den vijand te herstellen.
Uitgezonden zijn 3 peloton met opdracht:
1. Commandant Reserve 1e luitenant Buys: Marscheert naar Ochten; verder langs de Waaldijk in Oostelijke richting.
2. Commandant Reserve 2e luitenant Alders: Marscheert naar Kesteren en vandaar naar den Rijndijk bij Opheusden, verder langs den Rijndijk in Oostelijke richting.
3. Commandant Reserve luitenant Elshove: Marscheert naar Kesteren en vandaar langs den spoorlijn in Oostelijke richting en stelt vast waar de vijand zich bevindt.
Bijzonderheden;
Gelet moet worden op mijnversperringen die gepasseerd moeten worden aan den benedenkant van den dijk.
Na passeering der voorposten bezetting achterlaten bij de vernielingspunten die gepasseerd worden. Berichten naar mijn commandopost te Kesteren (nabij Brug vt. 169-438)

Peloton Waaldijk:
Heeft te 14.l5 nabij de kerk te Hien van drie zijden vijandelijk vuur ontvangen, naar schatting van plusminus 40 man, waarbij een pantserwagen of stuk pantserafweergeschut. Het peloton is voor overmacht met achterlating van een lichte mitrailleur en eenige rijwielen tot de voorposten teruggetrokken.
Een later bericht van dit peloton meldde dat te ongeveer 18.00 uur motorrijders waargenomen zijn, die langs de Zuidelijke Waaldijk in Oostelijke richting marscheerden. Het was niet te zien of het vijandelijke motorrijders waren.
Het peloton meldde voorts dat op enkele punten Nederlandsche soldaten het slachtoffer waren geworden van eigen mijnversperringen. Het peloton zelf leed geen persoonlijke verliezen.

Peloton Rijndijk.
Dit heeft gepatrouilleerd langs den Rijndijk tot Heteren, waarbij alleen vuur is ontvangen van de overzijde van den Rijn. Van burgers werd vernomen dat Zetten bezet was door vijandelijke colonnes (motorvoertuigen en motorrijders, plusminus 150 man). Het peloton heeft waargenomen dat een vijandelijk vliegtuig te 15.30 uur is gedaald bij de papierfabriek te Renkum. Op de fabriek stond een uitkijkpost. In de omgeving van de fabriek en in de uiterwaarden Zuid van Wageningen zijn vele vijandelijke voertuigen waargenomen.


Peloton spoorlijn.
Van dit peloton zijn geen berichten ontvangen. Te plm. 19.00 uur kwam een deel van dit peloton onder sergeant Sterk terug, die het volgende meldde;
Het peloton heeft den spoorlijn gevolgd tot kilometerpaal 16.
Vandaar is een verkenningspatrouille uitgezonden ter sterkte van 1 sergeant en 3 man naar Dodewaard - Hien - Station Hemmen - Dodewaard. Toen deze verkenningspatrouille niet terugkeerde is het restant van het peloton de verkenningspatrouille tegemoet gegaan. Het ontving ter hoogte van Het Ruijt vuur. Daar kwam hun een vijandelijke motorrijder tegemoet rijden, die door hen is neergeschoten. Vervolgens is het peloton voor een overmacht teruggegaan.
Van de verkenningspatrouille is later slechts één man teruggekomen, die meldde, dat de patrouille door vijand vuur is overvallen de sergeant en twee man hebben dekking gezocht achter een huis. De berichtgever is weggefietst; de overigen zijn niet teruggekeerd.
Het peloton besloot terug te gaan; daar de vijand inmiddels den terugweg had afgesneden is het Noordwaarts gegaan naar Doyenburg (vt. 174-439) en vandaar langs de Lakemondsche straat.
Door een mijnontploffing aldaar zijn vier dooden en twee gewonden te betreuren, bij welke laatste drie soldaten zijn achtergebleven die niet zijn teruggekeerd. Twee soldaten zijn bij de voorposten hulp gaan halen, doch toen zij ter plaatse terug kwamen waren allen verdwenen. Bij de gewonden was de pelotonscommandant (Reserve 1e luitenant. G.H.J. Elshove). Deze is met het restant van het peloton teruggekeerd.
12 Mei 1940 Te 12.30 uur telefonisch last gekregen dat een peloton zich moet melden bij Commandant - 46 Regiment Infanterie, van wien het peloton de opdracht zal krijgen. Het peloton van luitenant Alders hiervoor aangewezen.
Te 13.50 uur last gekregen dat een peloton zich moet melden bij Commandant - 44 Regiment Infanterie van wien het peloton de opdracht zal krijgen.
Het peloton van luitenant Buys hiervoor aangewezen.
Te 15.50 uur bevel gekregen van Commandant - Brigade A, het geheele Eskadron gereed te maken voor afmarsch en geconcentreerd te houden.
Onmiddellijk aan de opdracht voldaan.
Het peloton van luitenant Buys heeft zich te 21.00 uur teruggemeld.
Het peloton van luitenant Alders heeft zich te 21.15 uur teruggemeld.
13 Mei 1940 Te 15.20 uur telefonisch bevel ontvangen van Commandant - Brigade A dat 6 - 1 Regiment Huzaren min 2 pelotons (later geworden min 1 peloton) opstelling moet innemen nabij Huis ter Leede in vt. 167 - 439 en een reserve van de opstelling der troepen à cheval van de spoorbaan zal vormen. Bij oprukken van den vijand over de spoorbrug, indien deze nog niet is gesprongen, moet opstelling op de spoorbaan worden genomen en à cheval daarvan. Dringt de vijand door dan tot iederen prijs stand houden.
Twee pelotons (later geworden een peloton) blijven onder oudste pelotonscommandant ter plaatse.
Alle voertuigen bepakken.
Nader ontvangen bevel; De vereenigde goederentrein wordt verzameld op de Molenstraat tusschen Lienden en Ommeren, front West en komt onder bevel van Commandant - Goederentrein Brigade A.
Met het Eskadron afgemarscheerd naar huis ter Leede. Aldaar verband opgenomen met afdeeling ter plaatse (Commandant kapitein van Krevelen). Te plusminus 7.00 uur is door eigen geschutvuur de brug vernield.
Na terugtrekken van Infanterie heeft 6 - 1 Regiment Huzaren opstelling bij de brug ingenomen en te samen met Pantserafweergeschut en zware mitrailleur, en gevuurd op de brug en den Noord oever van den Rijn.
Verder opdracht gekregen een peloton in Oost rand Kesteren opstelling te doen innemen. Hiervoor aangewezen het peloton van luitenant Alders.
Te 18.00 uur op commandopost Brigade A. bevel gekregen het Eskadron onder Commandant 46 Regiment Infanterie te stellen en te 0.30 uur te doen terugtrekken naar Vianen.
14 Mei 1940 Terugtocht aangevangen te 0.30 uur. Afzonderlijk gereden tot nieuwe Rijn - Waal kanaal bij Rijswijk; vandaar met terugtrekkende Artillerie en Infanterie verder gegaan. Te 6.00 uur te Vianen aangekomen, vandaar naar Hagestein gegaan, waar de voertuigen van 6 - 1 Regiment Huzaren stonden en aldaar legering gezocht.
Aldaar in den laten namiddag vernomen dat de strijd door Nederland was gestaakt.
Andelst, den 8 Juni 1940.
De Reserve Kapitein,
Commandant 6 - 1 Regiment Huzaren.
(Dr.Mr. H. van Zanten)

 

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 2.48 MB)