De Duivelsberg krijgt eindelijk ook aandacht
door onze verslaggever
RHENEN - De Slag om Arnhem is beroemd. Maar net zo mislukt is de verdediging van de Grebbeberg. En daar kijkt nauwelijks iemand naar om.
De Slag om Arnhem, de Airborne-landingen worden elk najaar door tienduizenden herdacht. De Slag om de Grebbeberg, die veteranen het Achtste Regiment Infanterie op tweede pinksterdag herdenken, trekt nauwelijks belangstelling. Er is vanzelfsprekend een enorm verschil in dimensie tussen operatie Market Garden en de strijd om de Grebbeberg. Maar de waardering die in het algemeen wordt opgebracht voor de verdedigers aan het Grebbefront staat in schril contrast tot de eer die de bevrijdingstroepen te beurt valt.
"De Slag om de Grebbeberg was een verloren slag, zoiets vergeten we het liefst", zoekt Bernier Cornielje een verklaring. "Maar aan de andere kant, de Slag om Arnhem werd ook verloren." De Wageninger Cornielje, docent economie, heeft een studie gemaakt van de gebeurtenissen bij de Grebbeberg. Drie jaar geleden begon hij met rondleidingen over het voormalig slagveld op de Berg, waar ook zijn vader streed. In 1999 opende Cornielje in samenwerking met de Rhenense it-specialist Rutger Bol een website (http://www.grebbeberg.nl).
Later brachten ze een cd-rom uit, met informatie en getuigenissen. Om de informatie toegankelijker te maken voor een breder publiek komt over veertien dagen een bijzondere videoband uit: de Slag om de Grebbeberg, uitgebracht door de Stichting De Greb. Cornielje, Bol en filmer Leon van Raaij uit Zetten nemen op die band een uur de tijd voor een audiovisuele rondleiding over het slagveld. De film beperkt zich niet tot de slag zelf, maar plaatst de aanval op de Grebbeberg ook in het bredere perspectief van de Duitse inval in ons land.
Historische foto's en filmopnamen zijn kundig vervlochten in het vlot vertelde verhaal. Luchtopnamen en oude stafkaarten verdiepen het inzicht in de militaire bewegingen. Getuigenissen van Nederlandse en een Duitse (!) veteraan, soms gefilmd op de plek waar ze vochten, geven de strijd een menselijk gezicht. Nagespeelde scenes en liedjes uit de mobilisatietijd maken dit document tot een belevenis, die in een notedop een totaalindruk geeft van de slag, zoals niet eerder is vertoond.
Oud-marineman W. Landzaat, zoon van de toenmalige bataljonscommandant van de Grebbeberg en vice-voorzitter van de Vereniging Achtste Regiment Infanterie overhandigt 14 september de eerste videoband aan burgemeester J. Sala van Wageningen, een van de subsidiënten. De makers van de film willen met deze levendige documentaire ook eer betonen aan de mensen die op de Grebbeberg streden. Ze tonen met deze film aan dat het populaire mobilisatieliedje over 'Blonde Mientje met haar hart van prikkeldraad' geen loos dreigement was. Want de Duitsers stuitten in het hart van Nederland op hardnekkige tegenstand. Ondanks de ongeoefendheid van de verdedigers, de knulligheid van een regering die in de crisisjaren wel een verdedigingslinie wilde, maar er geen geld voor gaf.
"Lou de Jong doet in deel drie van De Bezetting nogal zuur over de strijd om de Grebbeberg", zegt Cornielje. "Maar het Duitse opperbevel, dat een haarscherp beeld had van onze verdediging, ging er vanuit dat de berg op de avond van de inval zou zijn gevallen. Het kostte hen drie dagen. De Duitsers spraken over der Teufelsberg." Cornielje verzuimde niet dit compliment van een vroegere vijand vast te leggen op dit bijzondere document.
De videoband van Slag om de Grebberg is vanaf 14 september verkrijgbaar, kost 35 gulden en is te koop bij VVV Rhenen en de Wageningse boekhandel Kniphorst of via http://www.grebbeberg.nl.
Bron: de Gelderlander van zaterdag 1 september 2001, pagina 1
128