Vergroting afbeelding

Leden van de Opbouwdienst (OD) regio Veenendaal bij Achterberg - 1940

Op 15 juli 1940 werd de Opbouwdienst (OD) door de Duitse bezetter ingesteld. Bepaald werd dat de OD zou ressorteren onder het departement van Algemene Zaken. De OD, onder leiding van majoor J.N. Breunesse, moest manschappen van het ontbonden Nederlandse leger helpen met het vinden van werk. Daarnaast had de OD een taak bij de opvoeding in nationaalsocialistische zin. Daarom bleven organisatie, de hiërarchie en de krijgstucht van het leger behouden. Van oktober 1940 tot mei 1941 werd de OD afgebouwd. Een deel van de militairen werd geplaatst bij luchtbescherming, brandweer en politie. Gesteld kan worden dat de Opbouwdienst, zowel door de ideologische instelling van het kader als van de grote meerderheid van de leden en ondanks de eigenlijke intentie van de Duitse oprichters, een strikt Nederlandse instelling bleef. De voormalige militairen waren Nederlandse mannen, die de Opbouwdienst accepteerden als een sociaal vangnet, maar verder anti-Duits dachten en bleven denken. De klachten over landerigheid en het gebrek aan discipline waren legio...