Restauratie kazemat S15

januari 2001

Enkele opnamen van de binnenzijde en achterzijde van de kazemat S15 gemaakt in januari 2001. Zowel de ingang als een van de schietgaten is dichtgemetseld. In de kazemat ligt veel rommel als hout, blik en glas, maar gelukkig weinig grond. Bij het dichtgemetselde schietgat is een grote vochtplek te zien, mogelijk veroorzaakt door de begroeiing aan die zijde van de kazemat.

20 september 2002

Foto's van de S15 langs de Cuneraweg gemaakt op 20 september 2002. De kazemat gaat letterlijk op in het landschap. Overigens ligt deze kazemat langs de Gazelle Veluweroute (fietsroute), een initiatief van Recreatiegemeenschap Veluwe.

23 november 2002

Op de foto links de S15 gefotografeerd vanaf de Cuneraweg. Het huis op de achtergrond stond er tijdens de meidagen van 1940 ook al. Dit is het enige pand dat de zware Duitse artilleriebeschietingen heeft doorstaan. Alle overige huizen in de directe omgeving, waaronder het bekende hotel "De Grebbe", werden zwaar getroffen en nog tijdens de oorlogsjaren gesloopt. De foto rechts toont de achterzijde van de kazemat met de "vakkundig" dichtgemetselde ingang.
De rechterkant van de S15 toont zware beschadigingen door vuur vanuit de richting Grebbesluis en het Hoornwerk. In deze directe omgeving is zware strijd geleverd. Het front van deze kazemat lag richting Wageningen (in de verte zichtbaar).
Stichting De Greb heeft haar plannen inmiddels in grote lijnen op papier gezet. Zij wil een deel van de ruimte achter de kazemat laten bestraten en voorzien van een informatiezuil. Een slingerpaadje vanaf de weg moet de toegang hiertoe verschaffen. De ingang van de kazemat is dichtgemetseld. Dit metselwerk zal moeten worden verwijderd opdat de nieuwe deur met het originele hang- en sluitwerk geplaatst kan worden. Zelfs aan de binnenzijde van de schietgaten is metselwerk aangebracht. De reden hiervoor is ons onduidelijk. Ook dit zal uiteindelijk verwijderd moeten worden.
Foto's van de binnenkant van de S15 maken duidelijk dat hierin niet zoveel grond, puin en afval ligt zoals dit het geval was bij de S17. Het afval wat er ligt, zowel binnen als buiten, zal netjes worden afgevoerd.
Linksonder een detailopname van een bevestigingspunt van het bordje met daarop het nummer van de kazemat. Dit bordje is in de loop der jaren verdwenen. Op de foto rechts daarvan één van de twee ventilatiebuizen met afdichtingsdop. Deze dop werd afhankelijk van het gebruikte wapen losgeschroefd om de afvoer van schadelijke gassen, die tijdens het vuren vrijkwamen, mogelijk te maken.

29 maart 2003

Zaterdag 29 maart 2003 was het zover. Ons plan om de kazemat S-15 langs de Cuneraweg op te knappen had officieel de goedkeuring gekregen van het Utrechts Landschap. Zodoende stonden die bewuste zaterdag zes leden van Stichting De Greb klaar om de handen uit de mouwen te steken. Op het programma stond het openen van de dichtgemetselde ingang, het opschonen van het terrein rond de kazemat en het (deels) aanleggen van een houtwal.
Rob had via Wildenberg B.V. uit Rhenen een heuse compressor geregeld met het benodigde gereedschap. Om beurten wisselden Rob en Kees elkaar af om met de pneumatische hamer de vakkundig dichtgemetselde deur open te breken. Een taaie klus! Ook het metselwerk voor het schietgat aan de kant van Heimerstein werd deels verwijderd.
Het terrein voor de kazemat werd grondig schoongemaakt. Dode takken, onkruid, stenen, puin en andere rommel werd verwijderd en afgevoerd. Om te voorkomen dat de ruimte voor de kazemat gebruikt zou worden als "parkeerplaats" is er in het plan een houtwal opgenomen die aan de weg komt te liggen en het terrein enigszins afschermt. Met houten paaltjes zijn de contouren van de houtwal uitgezet en de ruimte daartussen opgevuld met het hout aanwezig op het terrein.
Over de grote hoeveelheid afval in de kazemat waren we werkelijk verbaasd. Een zeer grote hoeveelheid glazen flessen werd overgebracht naar de glasbak. Verder werden uit de kazemat veel houten takken verwijderd en zelfs een oude accu! Uit de staat van het afval konden we afleiden dat de kazemat waarschijnlijk al in de 70'er jaren is dichtgemaakt.
De komende week zal de tijdelijke deur in de kazemat geplaatst worden om uiteindelijk vervangen te worden door een (replica) stalen deur zoals dit oorspronkelijk het geval was. Tevens zal dan de rest van het afval uit de kazemat verwijderd worden. De officiële opening van de kazemat S-15 inclusief informatiezuil is 17 mei a.s.

9 april 2003

Woensdag 9 april een bliksembezoek gebracht aan de kazemat S-15 om de laatste uitgevoerde werkzaamheden vast te leggen met de digitale camera. Zoals duidelijk te zien is op de foto is de houtwal min of meer gereed en zijn zowel de ingang als de schietgaten ontdaan van het metselwerk. In de kazemat zelf ligt nog een hoop afval, maar dat zal zo spoedig mogelijk verwijderd worden.
Onder de schietgaten zijn de drie bevestigingspunten te zien voor de schietgatluiken. Achter ieder schietgat is nog de affuit zichtbaar voor de lichte mitrailleur. Op de ronde schijf die hierop gemonteerd zit zijn de gaten zichtbaar waarop de schootsrichting van de mitrailleur kon worden vastgezet. Ook de plaats van de twee 'duimen' (waaraan de deur komt te hangen) in het ijzer rechts naast de ingang is goed zichtbaar. Deze duimen zijn overigens al gereed voor montage. Het Utrechts Landschap stemde niet in met het gebruik van gecarboleumd hout en heeft dezelfde week nog de betreffende houten paaltjes van de houtwal vervangen door een milieuvriendelijkere variant.

11 mei 2003

De renovatie van de kazemat S-15 begint nu echt duidelijke vormen aan te nemen. De deur hangt er inmiddels in en er is een bankje geplaatst. Tevens is een deel van de informatiezuil gereed gekomen, de rest volgt op korte termijn met als hoogtepunt de onthulling ervan op 17 mei a.s.
De ijzeren delen van de kazemat zijn ingesmeerd met teer om het roesten tegen te gaan. De luiken voor de schietgaten kunnen elk moment gereed zijn. In het informatiecentrum op het Militair Ereveld Grebbeberg hangt de uitnodiging voor de 17de mei 2003. Iedereen is van harte welkom!

14 mei 2003

Woensdagavond 14 mei rond 20.30 uur hèt spannendste moment: het passen van de schietgatluiken. Deze zgn. pantserluiken zijn gemaakt door het constructiebedrijf Van Leeuwen op Remmerden (Rhenen) aan de hand van tekeningen gemaakt door Kees.
Oorspronkelijk was de bevestiging van de luiken zo, dat ze eenvoudig losgehaald konden worden. Het mag duidelijk zijn dat deze constructie niet letterlijk is overgenomen. Kees bedacht hiervoor een oplossing die het mogelijk maakt het luik stevig te bevestigen aan de kazemat. Op de foto's passen Rob en Kees de luiken en... ze passen perfect! Vakwerk mannen! 269