Sergeant Meijer
Berechting
Vonnis van sergeant-capitulant J.C. MeijerVeroordeling tot de doodstraf. Art. 84 Wetboek van Militair Strafrecht: Als militair in tijd van oorlog opzettelijk den onder zijne bevelen staanden post buiten noodzaak eigendunkelijk ontruimen of verlaten (op 11 Mei 1940 als sergeant-capitulant, commandant van een sectie P.A.G. een onder zijne bevelen staande post eigendunkelijk verlaten en ontruimd).
bron: vonnis Krijgsraad te velde
datum publicatie: 12 mei 1940
laatst bijgewerkt op: 11 januari 2014
- Afscheidsbrief van sergeant-capitulant J.C. Meijer
Op 12 mei 1940 werd sergeant-capitulant Johan Christiaan Meijer door de Krijgsraad te velde bij het IIe Legerkorps schuldig bevonden aan desertie en ter dood veroordeeld. Volgens de procedure had Meijer 48 uur de tijd moeten krijgen zich op zijn dood voor te bereiden. De executie werd echter door Generaal Harberts direct bevolen omdat hiervan een propagandistische werking richting de verdedigers van de Grebbeberg diende uit te gaan. Meijer kreeg daarom slechts een half uur tijd voor het schrijven van een afscheidsbrief en een kort onderhoud met een geestelijke. In de vroege middag van 12 mei werd de executie uitgevoerd op de pistoolbaan te Doorn. De berichtgeving over de executie - de meest voorname intentie van Generaal Harberts - verstomde echter volkomen in het alarmerende nieuws van het in elkaar storten van de weerstand aan de Grebbelinie bij Rhenen. De beoogde signaalwerking werd volledig door de gebeurtenissen op het slagveld ingehaald.
bron: handgeschreven afscheidsbrief / Legermuseum Delft
datum publicatie: 12 mei 1940, 1e Pinksterdag
laatst bijgewerkt op: 18 januari 2014
In de media
- De zaak van sergeant Meijer
"Kapitein, zal ik hem maar uittrekken? Het is zonde van die jas als er kogelgaten in komen", zegt sergeant Chris Meijer, terwijl hij zich uit zijn leren motorjekker hijst. Hij staat voor het vuurpeloton, het zullen zijn laatste woorden blijken. Iemand komt nog met een blinddoek aanlopen maar die wijst hij af. Vervolgens gaat hij in de houding staan. De vijf marechaussees vlak tegenover hem schouderen op een teken van de kapitein de karabijn; direct daarna komt het gebaar dat vuur betekent, zoals is afgesproken. Het salvo weerklinkt en sergeant Meijer zakt 'als een dweil in elkaar' zoals een van de marechaussees later zal verklaren. Johan Christiaan Meijer is dood, morsdood.
auteur(s): Onbekend
bron: artikel uit het katholieke weekblad De Tijd
datum publicatie: 19 mei 1989
laatst bijgewerkt op: 18 januari 2014
- De sergeant MOEST sterven
"Die, die, die jongens moet u niet hebben, mmmaar mij", zei sergeant Johan Christiaan Meijer 12 mei 1940 voor de krijgsraad te velde. Hij stotterde altijd een beetje, maar de woorden die hij nu sprak kwamen er fier uit. De krijgsraad ging met die verklaring akkoord. Ja, zo stelde men, het strekte de onderofficier zelfs tot eer dat hij de volle verantwoording op zich nam, voor de desertie van negen man. Maar dood MOEST hij: de generaal zelf had de rechters duidelijk te verstaan gegeven dat hij geen genoegen zou nemen met enig ander vonnis dan een doodvonnis.
auteur(s): Ron Govaars
bron: artikel uit De Telegraaf
datum publicatie: 25 april 1970
laatst bijgewerkt op: 18 januari 2014
- Lid van krijgsraad loog over controle
Met veel belangstelling las ik op zaterdag 28 februari 1998 het artikel over sergeant Meijer. Ook mij laat deze zaak niet los, want ik heb hem zeer goed gekend. Hij was ook onze sectiecommandant, maar ik was bij het andere stuk van sergeant Broeks dat bleef staan nadat Meijer zich had teruggetrokken. Volgens mij was Meijer nergens bang voor en ik begrijp ook niet waarom hij de stelling heeft verlaten. In het concentratiekamp in Lückenwalde (bij Berlijn) vertelde een soldaat die onder Meijer diende dat hij dat deed omdat twee soldaten die net vader waren geworden op 9 mei, hem hebben gesmeekt om de stelling te verlaten, maar of dit waar is weet ik niet. Wel weet ik dat hij nooit een deserteur is geweest, want die duikt onder en dat deed Meijer niet.
auteur(s): G.A. Ossenkoppele
bron: ingezonden brief in de Arnhemse Courant
datum publicatie: 10 maart 1998
laatst bijgewerkt op: 5 december 2014
- Sergeant verdient eerherstel
In uw Weekeinde-bijlage van 28 februari 1998 werd op een overzichtelijke wijze aandacht besteed aan de zaak van sergeant J.Chr. Meijer, die op 12 mei 1940 werd terechtgesteld wegens het verlaten van zijn stelling aan de Grebbeberg. Minister Voorhoeve van defensie heeft helaas afwijzend gereageerd op vragen van Kamerlid Marijnissen van de Socialistische Partij om de sergeant te rehabiliteren.
auteur(s): L.C. van der Tas jr.
bron: ingezonden brief in de Arnhemse Courant
datum publicatie: 10 maart 1998
laatst bijgewerkt op: 5 december 2014
Kritieken op berichtgevingen in de media
- Historische onjuistheden in het boekje 'De zaak van sergeant Meijer'
Het doel van het boek is de rehabilitatie van sergeant Meijer. Boer doet dat gedreven, waarbij geen middel wordt geschuwd om dit doel te bereiken, zoals selectief citeren, insinuaties en zelfs geschiedvervalsing. Hij beijvert zich voortdurend om de toestand bij hoofdkwartieren en op andere plaatsen als chaotisch voor te stellen, terwijl dat veelal geenszins het geval was. Hij doet dat door enkele gevallen van paniek of zenuwachtigheid er uit te lichten en die als een algemene tendens voor te stellen. Duidelijk met de bedoeling, het optreden van Meijer als niet uitzonderlijk en verzachtend voor te stellen. Het is zeer tijdrovend en vermoeiend, alle valse voorstellingen van zaken gedocumenteerd te weerleggen. Dit document bevat dan ook slechts een greep uit de talrijke onjuistheden.
auteur(s): E.H. Brongers
bron: kritieken op het boek 'De zaak van sergeant Meijer' / J.F.A. Boer / Het Parool / 1970
datum publicatie: onbekend
laatst bijgewerkt op: 20 januari 2014
- De zaak van sergeant Meijer
Op 28 december 1997 zond de VPRO een documentaire uit gemaakt door H.J.A. Hofland omtrent de verwikkelingen rond de executie van de tweeëntwintig jarige sergeant Meijer op 12 mei 1940 rond 16.30 in de reeks "In het land van de voldongen feiten". Ik heb gemeend een aantal correcties en een korte aanvulling te moeten geven. Een documentaire met het in twijfel trekken van een doodstraf en het impliciete verwijt dat er onzorgvuldig gehandeld is zou zelf veel zorgvuldiger kunnen zijn opgesteld.
auteur(s): Epi van de Pol
bron: publicatie
datum publicatie: 9 november 2004
laatst bijgewerkt op: 24 mei 2015
3396
