TERUGBLIK / De Slag om de Grebbeberg
door George Marlet
De zwart-wit filmbeelden lijken echt, maar zijn pas dit jaar gemaakt en verwerkt in de videodocumentaire 'De Slag om de Grebbeberg.' Een prikkelende titel, want de strijd op en rond de Grebbelinie tussen 11 en 13 mei 1940 ontbeert de status van de militaire operaties in West-Europa die de loop van de Tweede Wereldoorlog hebben beïnvloed: de geallieerde invasie van Normandië en de Slag om Arnhem. In de geschiedschrijving van dr. Lou de Jong is de slag 'stiefmoederlijk bedeeld.'
Ten onrechte, vindt Bernier Cornielje, zoon van een Grebbeberg-veteraan. "De Slag om de Grebbeberg was geen zinloze slag. Het Derde Rijk verdween niet zomaar. Het moest steen voor steen worden gesloopt. In de meidagen van 1940 is een deel van de Nederlandse bijdrage tot stand gekomen. De soldaten aan 'de Greb' verdienen daarvoor dankbaarheid en respect", luidt de epiloog van de documentaire.
Ironisch genoeg wisten Duitse militairen van het SS-regiment 'Der Führer' de prestaties van het Nederlandse leger beter op waarde te schatten. Vanwege de onverwacht felle tegenstand noemen zij de Grebbeberg met ontzag 'der Teufelsberg', de duivelsberg.
Cornielje spant zich al jaren in om de gebeurtenissen van mei 1940 in de juiste context en proporties te plaatsen. Honderden mensen hebben inmiddels onder zijn leiding de historische Grebbe-wandeling bij Rhenen gemaakt. De lotgevallen van 8 Regiment Infanterie, belast met de verdediging van de Grebbeberg, zijn zeer uitvoerig gedocumenteerd en op de internet-site (www.grebbeberg.nl) en cd-rom gezet.
Met de opbrengsten van de cd-rom is de videodocumentaire 'De Slag om de Grebbeberg' (te bestellen via de internet-site) bekostigd. Het is de eerste keer dat de slag chronologisch in beeld is gebracht. De ruim een uur durende documentaire is voor het eerst vertoond in het gemeentehuis van Wageningen aan veteranen, van wie er verschillende ook aan het woord komen. "Het wil me niet loslaten. Ik wou dat ik het kwijt was, geloof je dat", zegt veteraan Ossenkoppele na zijn relaas over de doden die hij nog steeds ziet als hij het ereveld op de Grebbeberg bezoekt. Bij de slag sneuvelden 382 Nederlandse en zo'n 800 Duitse militairen. Het Nederlandse leger was slecht bewapend en geoefend, maar zou het hoe dan ook numeriek hebben afgelegd tegen de Duitse overmacht.
Militairen moesten in de mobilisatietijd zelf stellingen graven. De Grebbeberg was gewoon voor het publiek geopend. Het was voor Duitse militairen dus een koud kunstje om de Grebbelinie vanaf de uitkijktoren van Ouwehands Dierenpark in beeld te brengen. De Nederlandse soldaten werden met museumstukken de strijd in gestuurd. De autoriteiten gingen er niettemin van uit dat de Grebbelinie vier weken tot vier maanden zou stand houden. Cornielje: "Als de Grebbelinie na drie dagen valt, is wijdverbreid onbegrip het onvermijdelijke gevolg na de opgeklopte illusies van de vooroorlogse autoriteiten."
Bron: Trouw - De Onderkrant van vrijdag 19 oktober 2001, pagina 3
|
