Tijdtafel 12/13 mei 1940 van commandopost Commandant IVe Divisie
Tijden waarop verschillende gebeurtenissen op
de commandopost van Commandant IVe Divisie
plaats vonden op 12/13 en 13 Mei 1940.
-----------------------------------
| 12 Mei | |
| 16.00 uur | Melding aan Commandant IIe Legerkorps: Noordelijk deel stoplijn houdt stand. |
| 17.00 uur | Bericht van IIe Legerkorps: Eerst afgrendelen spoorbaan, dan tegenaanval (onder Kolonel Barbas met 2 bataljons). Alle naar Rhenen oprukkende troepen komen onder IVe Divisie. |
| 17.30 uur | Commandant IIe Legerkorps telefoneert dat Commandant IVe Divisie tegenaanval naar eigen inzichten mocht uitvoeren. Commandant 4 R.H. ontvangt mondelinge orders: ondermeer 2 eskadrons sturen naar Kruiponder en Laareind. |
| 18.00 uur | Op commandopost kwamen of waren aanwezig: Kapitein der Generalen Staf Dijkstra van Staf IIe Legerkorps, Commandant Brigade B. en diens Chef Staf; iets later Kapitein Fievez en Ritmeester Steenhouwer van Hoofdkwartier Veldleger (H.K.V.); nog later kwam Kapitein adjudant Aanholt van Commandant IIe Divisie. Voorts waren in de bunker commandopost: Divisiecommandant en Chef Staf en, nadat het besluit genomen was, 2 Officieren van de Staf IVe Divisie. |
| 19.00 uur | Commandant Brigade B. telefoneert aan Commandant 24 en 29 R.I. te Amerongen: Voorlopig geen verplaatsingen; nadere bevelen volgen. Stoplijn I en II-8 R.I. handhaven zich; bezetting versterkt met III-11 R.I. Zuidelijk-Kunstweg wordt eskadron 3-4 R.H. ingezet. Na sneuvelen van majoor Jacometti; stoplijn 8 R.I. gedeeltelijk ineengestort. |
| 19.15 uur | 1e Bezoek van Commandant 3-4 R.H. (Ritmeester Van Pallandt); eskadron komt nu achter spoorbaan; Divisiecommandant waarschijnlijk tijdelijk afwezig. |
| 20.30 uur | Commandant 4 R.H. te Elst hoort telefonisch van Commandant IVe Divisie dat 4 R.H. Divisiereserve te Berg en Dal wordt en dat de 2 eskadrons terug kunnen komen. |
| 21.00 uur | Besluit is genomen (volgens Divisiecommandant reeds - 19.00 uur!) Commandant II-19 R.I. telefoneert: Opstelling spoorbaan is dicht tot zeer dicht bezet. Voorts per ordonnans een bericht voor Commandant 19 R.I. verzonden. |
| 21.30 uur | Kapitein Kamerling telefoneert naar Stafkwartier te Amerongen; bevelen voor verplaatsing 3 bataljons naar Remmersteinsche bosch; Kapitein Aanholt verlaat de commandopost met gegevens voor IIe Divisie en I-20 R.I. |
| 21.45 uur | 2e Bezoek van Commandant 3-4 R.H. (Ritmeester Van Pallandt); deelt mede dat zijn eskadron aan de spoorbaan het niet langer kan houden. Krijgt schriftelijk bevel mede voor Commandant 4 R.H.; de Ritmeester moet tevens 4 R.H. naar Rhenen begeleiden. |
| 22.00 uur | Bevel tegenaanval in grote trekken gereed; aanvang verzending van telefonische orders naar ondercommandanten; ondermeer aan Commandant II-19 R.I. (4 R.H. zal het bevel in Rhenen overnemen) |
| 22.30 uur | Commandant 8 R.I. komt onverwachts aan de telefoon; wordt op de hoogte gebracht van plan tegenaanval. |
| 22.15 (of 22.45) uur | Commandant Brigade B. en Chef Staf verlaten de commandopost. |
| 23.00 uur | Divisieartilleriecommandant (D.A.C.) wordt ingelicht omtrent tegenaanval; ontwerpt artillerie paragraaf. |
| 23.30 uur | Aan Commandant II-19 R.I. nogmaals gevraagd toestand aan de spoorbaan. Schriftelijke opdracht gereed voor Officier Inlichter bij Overste Land (Kapitein Puffius). Huzaren-Luitenant van 3-4 R.H. bezoekt de commandopost en licht Divisiecommandant in omtrent toestand bij Viaduct. |
13 Mei |
|
| 1.00 uur | Fievez verlaat commandopost, nadat Kapitein Lefèvre werd ingelicht omtrent toestand, genomen maatregelen en gegeven bevelen. |
| 3.00 uur | Aankomst Officier Inlichter van Overste Land, met verzoek uur van aanval te verlaten. Divisiecommandant stelt deze van 4.30 op 4.45 uur. |
| 4.30 uur | Het voorbereid artillerievuur voor de tegenaanval brandt los. |
| 5.30 uur | Herhaling van het artillerievuur; het werd afgegeven om 5.40, 5.54, 6.11 en 6.49 uur. |
| 5.30 uur | Luitenant Deen - Commandant Rivierbatterij - ontvangt op de commandopost nadere orders. |
| 6.00 uur | Onbetrouwbaar bericht omtrent toestand bij de bataljons van de tegenaanval. |
| 6.30 uur | Orders van Legerkorpscommandant (L.K.C.): geen voorposten meer heroveren. |
| 6.45 uur | Divisiecommandant ontvangt bericht: aanvallende bataljons hebben de uitgangsstellingen nog niet ingenomen. |
| 7.20 uur | Via Divisieartilleriecommandant melding van III-8 R.A.: eigen troepen gaan voorwaarts bij Kampen en Horstbranden. |
| 8.00 uur | Legerkorps Artilleriecommandant (L.K.A.C.) vraagt nadere gegevens omtrent tegenaanval; krijgt geen of negatieve gegevens van Divisiecommandant. |
| 8.20 uur | Engelsche bommenwerpers zouden pl.m. 11.00 uur komen (bericht van Legerkorpscommandant) |
| 8.30 uur | Vraag van Divisiecommandant aan Legerkorpscommandant omtrent mogelijkheid van aflossing IVe Divisie. Legerkorpscommandant kan geen verzekering geven. Antwoord Divisiecommandant: IVe Divisie kan het niet langer houden. |
| 8.40 uur | 20 M.C. komt ter beschikking, doch komt niet verder dan Elst. |
| 9.00 uur | Legerkorpscommandant gelast: orde stellen bij terugtrekkende troepen. Kapitein Van Buuren lost Kapitein Puffius af, als Officier Inlichter bij Commandant Tegenaanval. Aankomst van III-24 R.I. |
| 9.15 uur | Begin van de geruchten: parachutisten nabij commandopost; Koerheuvel bezet; terugtrekkende onderdelen; beschieting commandopost. 1e Positief bericht omtrent tegenaanval: te 8.00 uur aanval ingezet; II-24 R.I. nog niet aanwezig. III-24 R.I. met auto's nabij kilometerpaal 107 aangekomen, tevens Commandant 24 R.I. |
| 10.00 uur | Aankomst 11 G.B. nabij kilometerpaal 107. |
| 10.36 uur | Commandant I-8 R.A. verlaat Afdeelingscommandopost en moet op last Chef Staf IVe Divisie, nabij Stokweg, troepen tegenhouden. |
| 10.50 uur | Dr. Van Maanen en Divisieartilleriecommandant suggereren Divisiecommandant om commandopost te verlaten en Divisieartilleriecommandant stelt voor de voorwagens aan te trekken. |
| 11.00 uur | Kapitein Berlijn van Staf IIe Legerkorps meldt zich op commandopost. Hij heeft 2 secties Infanterie bij zich om ingevolge opdracht Commandant IIe Legerkorps weg af te sluiten en teruggaande troepen op te vangen. Reserve-Majoor De Kruijff, Commandant III-24 R.I. ontvangt van Divisiecommandant een verkennende opdracht voor stellingname van 2 bataljons plus 2 compagnies M.C. in Oostrand Elst. 20 M.C. telefonische verbinding gezocht met Divisiecommandant: krijgt order stelling te nemen langs Veerweg te Elst. |
| 11.30 uur | Bericht van Officier Inlichter Van Buuren: aanvallende bataljons hebben lijn 24,7 - Achterberg te 10.00 uur bereikt. Overste Land vraagt artilleriesteun voorlinker bataljon? Hierop is door Divisiecommandant of Divisieartilleriecommandant niet gereageerd. Eigen artillerie heeft niet in dat terrein gevuurd. |
| 12.00 uur | Kapitein Van Buuren meldde: Kruiponder in handen van Duitschers: zij trekken in Noordwestelijke richting verder. |
| 12.10 uur | Geen verbinding meer met Commandant 29 R.I. en met commandopost 19 R.I. Ook geen verbinding meer met Commandant IIe Legerkorps. |
| 12.15 uur | Verzonden aan Commandant IIe Legerkorps, te 12.20 uur terechtgekomen bij Commandant Veldleger: "Laatste bericht van Commandant IVe Divisie: geheel ingesloten, ga terug op Elst en zal proberen daar nog een stelling te vormen." |
| 12.20 uur | Uit Dagboek Commandant Veldleger: gegevens afkomstig van Divisiecommandant: Harberts seint aan Commandant Veldleger: Bij IVe Divisie toestand zeer critiek, II-19 R.I. nog enigste onderdeel dat aan de spoorbaan zit. Rest weggevloeid. II-11 R.I. van kilometerpaal 25 - Achterberg is weg, dus Noordelijke vleugel open. Toestand III-19 R.I. en I-19 R.I. nog goed. Van tegenaanval wordt door troepen van II-8 R.I. (stoplijn) niets waargenomen. |
| 12.32 uur | Van Commandant Brigade A. komt een telefonisch verzoek binnen, de Rhenensche Spoorbrug te laten springen. |
| pl.m. 12.45 uur | Luitenant-Adjudant Van Capelle van II-19 R.I. komt op commandopost en meldt: wegtrekken van de Huzaren en vraagt: wat moet II-19 R.I. nu doen? |
| 13.00 uur | Divisiecommandant keurt goed dat 11 G.B. Rhenen binnenrukt. |
| 13.05 uur | Commandant IVe Divisie meldt aan Legerkorpscommandant: afdeelingen ter sterkte van een bataljon, die de grendellijn ter hoogte van kilometerpaal 25 bezet hielden, wijken in wanorde terug. |
| 13.15 uur | Luitenant Cornelissen, Commandant Politietroepen, kreeg op de hoek van de Stokweg en de Grote Kunstweg order van de vertrekkende Divisiecommandant naar Elst te gaan. Een compagniescommandant van III-24 R.I. hoorde de wegrijdende Divisiecommandant zeggen: "naar Elst terugtrekken". |
| 13.15 à 13.20 uur | Commandopost wordt door allen verlaten. Een nieuwe weerstand wordt ingericht Oostrand Elst. |
|
