• 
  
  • Algemeen
  • Overzicht op naam

  • ---

  • IIe Legerkorps
  • Stafkwartier IIe Legerkorps
  • Ondersteuningseenheden II L.K.

  • ---

  • IVe Divisie
  • Commandopost IVe Divisie

  • ---

  • 8e Regiment Infanterie (8 R.I.)
  • Staf (St.-8 R.I.)
  • 1e Bataljon (I-8 R.I.)
  • 2e Bataljon (II-8 R.I.)
  • 3e Bataljon (III-8 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 8 R.I.

  • ---

  • 11e Regiment Infanterie (11 R.I.)
  • 2e Bataljon (II-11 R.I.)
  • 3e Bataljon (III-11 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 11 R.I.

  • ---

  • 19e Regiment Infanterie (19 R.I.)
  • Staf (St.-19 R.I.)
  • 1e Bataljon (I-19 R.I.)
  • 2e Bataljon (II-19 R.I.)
  • 3e Bataljon (III-19 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 19 R.I.

  • ---

  • 20e Regiment Infanterie (20 R.I.)
  • 1e Bataljon (I-20 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 20 R.I.

  • ---

  • 24e Regiment Infanterie (24 R.I.)
  • Staf (St.-24 R.I.)
  • 1e Bataljon (I-24 R.I.)
  • 2e Bataljon (II-24 R.I.)
  • 3e Bataljon (III-24 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 24 R.I.

  • ---

  • 29e Regiment Infanterie (29 R.I.)
  • Staf (St.-29 R.I.)
  • 1e Bataljon (I-29 R.I.)
  • 3e Bataljon (III-29 R.I.)
  • Ondersteuningseenheden 29 R.I.

  • ---

  • 8e Regiment Artillerie (8 R.A.)
  • Staf (St.-8 R.A.)
  • 1e Afdeling (I-8 R.A.)
  • 3e Afdeling (III-8 R.A.)

  • ---

  • 19e Regiment Artillerie (19 R.A.)
  • 2e Afdeling (II-19 R.A.)

  • ---

  • Overige legeronderdelen
  • 3e Regiment Huzaren (3 R.H.)
  • 4e Regiment Huzaren (4 R.H.)
  • Luchtdoelmitrailleurs en -artillerie
  • 1-IV Bataljon Pag.
  • 4e Compagnie Pioniers (4 C.P.)
  • 4e Mitrailleurcompagnie (4 M.C.)
  • 4-II Auto Bataljon
  • 11e Grens Bataljon (11 G.B.)
  • 16e Mitrailleurcomp. (16 M.C.)
  • 1e Bataljon (I-46 R.I.)
  • 3-I-10 R.I. inzake kapitein Sluis

  • ---

  • Overige artillerie-onderdelen
  • Rijnbatterij
  • 1e Afdeling (I-15 R.A.)
  • 1e Afdeling (I-16 R.A.)
  • 2e Artillerie Meet Compagnie

  • ---

  • Onderwerp gerelateerd
  • Opblazen spoorbrug bij Rhenen
  • Onderzoek Ouwehand
  • Pfeifpatronen
  • Inspectietochten C.V. 1940

  • ---

Uittreksel dagboek van reserve-kapitein D.S. Heinsma

Uittreksel dagboek 2-II-11 R.I. van 10 t/m 15 Mei 1940.

Vrijdag 10 Mei 0.00 uur	Reserve 2e Luitenant Koehorst meldt dat de Duitschers het Nederlandsche grondgebied zijn binnengedrongen. Tusschen 3.00 en 4.00 uur vergapen de manschappen uit de barakken van 1 en 2-II-11 R.I. zich aan de stekende Duitsche jachtvliegtuigen. Slechts intimidering. Geen schot wordt gelost van weerszijden.
4.00 uur	Troep van brood en koffie voorzien. Bericht dat gevechtsvaardigheid 4 is ingetreden ontvangen.
6.00 uur	Afmars met veiligheidsmaatregelen naar "De Klomp". Nu zonder dekens en tentzeilen, die per auto worden meegevoerd, daar afstand pl.m. 30 soms 35 kilometer is. Taak: slechts gelegaliseerd evacueerenden tot het terrein Grebbestelling toe te laten en toegangswegen te versperren door opruimingen onder pioniers. Uitvoering: Pioniers niet overal aanwezig. Met gevorderde rijwielen, motorrijwielen op last van Commandant II-11 R.I. (ook particulier bezit der dienstplichtigen en onderofficieren).
12.00 uur	Alles bezet.
10.00 uur [vermoedelijk bedoeld 1.00 uur]	Keukenwagen teruggezonden achter de "asperges". Een ordonnansendienst onderhouden per half uur, opdat de troepen in het voorterrein (artillerievuur) niet zullen worden vergeten.
Pl.m. 15.30 uur	Verschillende vluchtende troepen, zelfs uit het fort Westervoort "ontvangen" en "doorgezonden". Motorrijwielen vastgehouden, teneinde snel te kunnen terugtrekken. Lastgeving Commandant II-11 R.I. alle opruimingen met springmiddelen uitvoeren, daarna terugtrekken op "De Klomp". Uitvoering: Teruggetrokken. Asperges reeds geplaatst, waardoor moeilijkheden (niet door eigen troepen beschoten waarvoor grote angst bestond). Niet alle vernielingen uitgevoerd; reserve 1ste Luitenant Haring meldde de onmogelijkheid.
17.00 uur	Lastgeving: Commandant II-11 R.I. Per auto's terugtrekken naar Traaiweg, Leersum. Uitvoering.
Pl.m. 18.30 uur	Gearriveerd. Hier rust toegezegd, tot den volgenden morgen; verplicht slapen.
Zaterdag 11 Mei.
1.30 uur	Uitgerukt per fiets en auto met de volgende opdracht: Vorm een wacht in de omgeving Overberg bij "Het Hek" om op te treden tegen eventueele parachutisten, teneinde hen te verhinderen zicht tot kleine onderdeelen te verzamelen. Uitvoering: Binnen een uur ter plaatse aanwezig. Commandopost in een klein boerderijtje ingenomen. Auto's, fietsen, keukenwagen verdekt opgesteld. Patrouillegang geregeld.
4.00 uur	Lichte mitrailleurs trekken eigenmachtig de aandacht op hoogvliegende Duitsche jagers.
5.00 uur	Aanval Duitsche jagers met mitrailleurvuur. Compagnie is even in paniekstemming, herstelt zich spoedig. Geen verliezen, geen gewonden. Enkele militairen ingewandsstoornissen, welke den volgenden morgen door Officier van Gezondheid Dr. Behr, welke met Commandant II-11 R.I. Majoor Van Dijk ons bezocht, zijn bezworen. Nieuwe verschooning ten spoedigste toegezegd. Zeer verspreide formatie ingenomen, daardoor Compagnie opgemonterd, alsmede door een zeer vroegtijdige warme maaltijd uit de keukenwagen.
Pl.m. 11.00 uur	Bezoek Luitenant kwartiermeester Tackenberg. Duizenden eieren en honderden liters melk (deze nog in de uiers van rondwandelende koeien) ter beschikking. Melkers aangewezen, gebakken en gekookte eieren uitgedeeld. Stemming Compagnie voortreffelijk. Een abonnement op "paraplu-wacht" zou gaarne worden verkregen.
14.30 uur	2e Bevel: Terugtrekken op Traaiweg, Leersum. Uitvoering: Ik heb de keus. a. te voet met veiligheidsmaatregelen (vliegeraanvallen) b. per fiets en auto's in snel tempo. Tot b. besloten, daar de vermoeide troep in 48 uur geen slaap heeft gehad. Onderweg vliegeraanvallen door Duitsche jachtvliegtuigen van onschuldigen aard. Geen verliezen, geen gewonden.
17.00 uur	Aankomst Traaiweg van de volledige Compagnie (minus 4e Sectie Sergeant Spreeuw). Brood en koffie uitgereikt.
21.30 uur	3e Bevel: Afmarsch naar vacantie-kolonie in Amerongsche Bosch ten Zuiden van de Ginkel vt. 448 - 161. Uitvoering: Aankomst per fiets, motor en auto.
23.00 uur	Geen ligging, geen dekens. Nadere orders worden afgewacht.
	Schets 1: Zondag 12 mei 1940 pl.m. 18:00 uur. Gevechtsbericht van 12 mei 1940.
Zondag 12 Mei
	Tot 15.00 uur in afwachting. Uit keukenwagen uitstekend gegeten, 40 man Mitrailleurcompagnie uit onze keukenwagen van voedsel voorzien.
16.00 uur	1e Bevel: Afmarsch van vacantie-kolonie naar Prattenburg, teneinde nadere bevelen te ontvangen. Afmarsch bataljonsgewijze. Uitvoering: Bataljon verzameld. Zeer snelle afmarsch. Aankomst kruispunt van wegen: vt. 446.20 - 165.50. Aldaar pl.m. 10 minuten gewacht. (Bataljonscommandant ontving aldaar orders). Hierop volgde:
17.30 uur	2e Bevel: Begeef U naar de door mij aangeduide plaats (zie schets) tot het innemen van een stelling. In de Grebbe-punt (zie schets) zijn dappere Duitsche troepen doorgedrongen. Hun aantal is niet groot. Het zijn echter brutale kerels. Levensmiddelenvoorziening ter plaatse te regelen. Reken niet op aanvoer. U is rechter Compagnie, links aangeleund door 1-II-11 R.I., Commandant Reserve Kapitein Goossens. Bataljons-reserve 3-II-11 R.I., Commandant Reserve Kapitein Haffmans. Vijfsprong van wegen, honderd meter ten Zuiden van Achterberg. Commandopost (in overleg met Luitenant-Adjudant Hoogvliet). Driesprong van wegen Berg en Dal (Jeugdherberg). Aan de Compagnie wordt toegevoegd één Sectie zware mitrailleurs van M.C.-II-11 R.I. Uitvoering: Gedurende pl.m. 10 minuten de sectie van Luitenant Haring te Prattenburg afgewacht. Sectie van Luitenant Haring was afgemarcheerd van vacantie-kolonie, maar per auto afgehaald.
18.00 uur	Deze vooruit gezonden naar Kunstweg 100 meter ten Zuiden van Berg en Dal. Aldaar. (zie schets 1)
18.30 uur	De Compagnie met Mitrailleurcompagnie verzameld. Hevig artillerievuur. Moreel van de troep dientengevolge zeer slecht. Rijwielen en auto's achtergelaten. Met veiligheidsmaatregelen afgemarcheerd naar viersprong van wegen + spoorwegovergang Vreewijk. Vreesachtige troepen. Ik zelf was dientengevolge gedwongen, teneinde de troep aan te vuren, in motor met zijspan vooruit te gaan. Aangekomen te Vreewijk waren alle toegangswegen en omliggend terrein in een straal van pl.m. 20 meter, "ondermijnd". De Compagnie moreel geschokt door eigen landmijnen. Stelling mij opgegeven toch ingenomen met 2 Secties in voorste lijn onder: Reserve 2e Luitenant Koehorst en Sergeant Oonk. Hieraan toegevoegd 2 stukken zware mitrailleurs onder sergeant-majoor-instructeur Melssen. Eén sectie reserve: Kruispunt vt. 242.50 - 168.50. Diepte Compagnie derhalve pl.m. 400 meter. Commandopost in 't midden der landmijnen, Kruispunt Vreewijk, teneinde eventueele bange harten gerust te stellen. (zie schets 2)
20.30 uur	Teneinde gevechtsberichten te kunnen doen toekomen, een oogenblik in woning vertoefd pl.m. 50 meter ten Westen van K. van Vreeswijk. Bericht gezonden naar Bataljonscommandant, dat opstellingen waren ingenomen, door twee ordonnansen te weten dienstplichtige Eras en dienstplichtige Peters. Deze zijn teruggekeerd met een kistje sigaren van den Bataljonscommandant en hebben gemeld, het bericht te hebben overgebracht. Afgeteekende bewijzen zijn later verloren gegaan. Persoonlijke getuigenissen van dienstplichtigen Peters en Eras zijn ten alle tijden te verkrijgen. Herinnering: Tijdens het innemen van de gevechtsopstelling is mij medegedeeld (geen order!), dat 'n eskadron wielrijders (huzaren) 'n directe aanval zou ondernemen over knooppunt wegen en spoorweg Vreewijk in de richting Levendaalsche weg. Zelfs herinner ik mij een schets te hebben gezien van de route, welke het eskadron zou nemen. Echter verschenen pl.m. 20 minuten daarna eenige officieren, welke informeerden of deze aanval reeds had plaats gehad, dan wel, of ik wist, dat bedoelde troepen waren gepasseerd. Genoemde officieren verkeerden in een zeer opgewonden toestand. Ik meen, zulks omtrent het lot van hun commandant. Ik ving uit de gesprekken op, dat deze aanval absoluut niet mocht doorgaan. Onder alle bedrijven door lagen wij in een beschieting van artillerievuur, waardoor ik de commandopost verplaatste naar 'n toen door mij vermoed onafgewerkt stukje loopgraaf (zie schets 3: Punt Q; Begraafplaats).
22.30 uur	De sectie Luitenant Koehorst trekt terug op mijn commandopost onder mededeeling onder hevig mitrailleurvuur te liggen. Echter geen verliezen of gewonden. Ik sommeerde Luitenant Koehorst zijn opstelling wederom in te nemen, minstens op mijn commandopost halt te houden en nadere bevelen af te wachten. Een compagnie van vermoedelijk 8 R.I. onder commando van Kapitein Wiersinga trekt echter gelijkertijd terug, hetgeen demoraliseerend werkt op de sectie van de Luitenant Koehorst, zoodat deze ondanks mijn bezweringen toch terugtrekt. De sectie van sergeant Oonk weet ik tegen te houden en stelling te kiezen in de onafgewerkte loopgraaf.
23.45 uur	In de loopgraaf wordt het moreel ten zeerste geschokt door wantrouwen van officieren onderling. Ik word met mijn toestemming opgebracht naar de commandopost van een compagnie van II-19 R.I., ik meen 2-II-19 R.I., waarin commandant 1e Luitenant Van der Leeuw. Op de commandopost worden ophelderingen gegeven en ik blijk te zitten in een reserve-stelling, waarna 'n uur slaap intreedt. De Compagnie is oververmoeid.
	Schets 2: Zondag 12 mei 1940 pl.m. 18:30 uur. Schets 3: 13 mei 1940 pl.m. 10:00 uur.
Maandag 13 Mei
Pl.m. 2.00 uur	Luitenant Haring, welke met zijn sectie op de Bataljonscommandopost was teruggetrokken meldt zich met zijn sectie en rust op de commandopost pl.m. anderhalf uur. Bericht: dat Commandant II-11 R.I. in arrest was gesteld en Kapitein V/d Venne waarnemend Bataljonscommandant was geworden. Luitenant De Vries, van Mitrailleurcompagnie II-11 R.I. meldt zich op mijn commandopost.
3.30 uur	Begin artillerievuur en beschieting en 't vuren van eigen artillerie (tenminste na enige rust, bij 't ontwaken bemerkt). Na een dronk water, inspectie van de 1900 meter lange reserve-stelling in bijzijn van 1e Luitenant Van der Leeuw. Steeds onder hevig artillerievuur. Eigen manschappen ingedeeld bij de Compagnie van 19 R.I. Orders ontvangen (4.00 uur) van Commandant II-19 R.I. (Van Apeldoorn?) om het Commando van de stelling op mij te nemen. 1e Luitenant Van der Leeuw toont zich een flinke dappere kerel en blijft mijn adjudant. Inspectie geschiedt onder hevig artillerievuur; echter worden alle manschappen bezocht. Gevechtsbericht van 13 mei 1940.
Pl.m. 10.00 uur	Bericht: dat eenige bataljons een flankaanval zullen doen. Zware mitrailleurs onder 1e Luitenant De Vries van Mitrailleurcompagnie II-11 R.I. ongedekt boven op de "autoweg" opgesteld, (zie schets 3; punten P en Q) en flankaanval door frontvuur ondersteund. Vermoedelijk op eigen troepen geschoten, welke voor Duitsche troepen werden aangedreven. Gezien, dat flankaanval geen succes had en vastliep. Frontaanvallen van Duitsche troepen met succes bestookt. Geen voedsel, gelukkig 'n bekertje water-chocolade. Daardoor troep weer opgemonterd.
14.00 uur	Bericht van artillerie-uitkijkofficier van den volgenden inhoud: Bericht van artillerie-uitkijkofficier op 13 mei 1940 pl.m. 14:00 uur. "Vijandelijke troepen hebben hedenmorgen het viaduct bereikt, zijn daar teruggeworpen. Een Bataljon heeft hiertegen een tegenstoot ingezet en heeft reeds de Grebbe bereikt. Er wordt tusschen de Grebbe en het viaduct nog gevochten, maar het gaat goed. Twee andere Bataljons zullen een tegenaanval inzetten tegen de Grebbe en Kruiponder vanaf spoorwegovergang bij Kilometerpaal 25. Er zijn spoedig Engelsche vliegtuigen te verwachten uit het Westen, dus voorzichtig met vuren op vliegtuigen." Waarnemer artillerie, 2e Luitenant (get.) (onleesbaar). benevens verontrustende berichten als: Verontrustend bericht van maandag 13 mei 1940. "Van Commandant 4e Sectie Aan Compagniescommandant Recht voor ons trekken tientallen eigen troepen met witte vlaggen terug." De reserve 1e Luitenant, (get.) Jan (onleesbaar).   Verontrustend bericht van maandag 13 mei 1940. "Groep à 12 man onderweg met witte vlag. Wat daarmede te doen? Zijn achter huizengroep. Heb geleerd door ondervinding zelfs Nederlandsche uniformen te wantrouwen." Officieren, onderofficieren en manschappen hebben echter in zooverre den vuurdoop ondergaan, dat voor vijandelijke granaten niet steeds meer dekking wordt gezocht. Op eenige seconden na weten wij, of de projectielen in de onmiddellijke nabijheid zullen vallen, ja dan neen. Wij worden vechtjassen, kruipen in rioolen en onderkomens als het beslist noodzakelijk is; vliegen naar boven om Duitsche infanterie-golven met mitrailleurvuur te decimeeren, hetgeen ons volkomen gelukt. Er zijn geen ingewandsstoornissen meer. Alles is vol woede, tengevolge van het noodzakelijk vuren op eigen troepen. Verliezen: "Geene". 3 Gewonden, waaronder één ernstig, namelijk sergeant Bredemeijer, vermoedelijk door eigen achterafgelegen mitrailleurvuur. Sergeant Bredemeijer heeft zich ondanks zijn verwondingen kranig gedragen. Vermisten: Aantal onbekend; gezien sectie van Luitenant Koehorst. (achteraf gebleken slechts één: sergeant A.J. Overdulve: shell-shock). Aankomst Overste Smits, Commandant 19 R.I., teneinde zich op de hoogte te stellen van den toestand. Munitie-gebrek gemeld. Tegelijkertijd barst, in plaats van verwachte hulp van Engelsche vliegtuigen een bombardement van 24 Duitsche bommenwerpers op onze stellingen los, vermoedelijk om onze ongedekte zware mitrailleurs tot zwijgen te brengen. Met Overste Smits, Luitenant De Vries en 1e Luitenant Van der Leeuw voornoemd, dekking gezocht in eenige rioolbuizen. Manschappen reeds ingeschoten en zich in primitieve onderkomens gedekt. Onder lakonieke opmerkingen als: "dat wordt een familiegraf", "laat die beroerlingen uitscheiden", "ik zit net mijn geweer schoon te maken", "wat schudt dat doosje toch" enz. Het moreel van den troep echter geschokt. Wonder boven wonder geen enkel verlies, hoewel 4 maal achtereenvolgens een "werkdadige" raid werd gehouden.
16.00 uur	Teruggetrokken. Geen munitie meer. Nadat eigen artillerie al gedurende 'n uur gezwegen had en alles reeds teruggetrokken was. Teruggetrokken in de Kromhout-kazerne te Utrecht na veel tegenstrijdige orders.
24.00 uur	Aankomst.
Dinsdag 14 Mei.
9.00 uur	Ten spoedigste de kazerne verlaten, wegens eventueel vliegeraanval en gevaar. In "Oog en Al" nadere orders afgewacht en gezocht.
17.00 uur	Bericht van capitulatie.

De Commandant 2-II-11 R.I.
(get.) Reserve Kapitein D.S. Heinsma.

Brondocument 1 (PDF, 19.54 MB) Brondocument 2 (PDF, 3.22 MB) Brondocument 3 (PDF, 1.55 MB) Brondocument 4 (PDF, 1.48 MB) Brondocument 5 (PDF, 1.64 MB)