Verslag van eerste luitenant P.J. Cornelissen

AFSCHRIFT

IIe Legerkorps
4e Compagnie Politietroepen
Detachement Amerongen
C O M M A N D A N T.
No. 2 G.

Amerongen, 10 Juni 1940. 

  Verslag naar aanleiding van punt 2 van het schrijven van den Commandant van het Veldleger, Sectie I, No. 195 G. d.d. 27 Mei 1940.:

  Vrijdag 10 Mei 1940.
  Te omstreeks 4.45 uur bericht ontvangen van Graad van Gevechtsvaardigheid "4".
  Te 5.00 uur en 10 minuten alle verkeersposten bezet. Deze posten zijn gedeeltelijk in den namiddag, gedeeltelijk in den vooravond ingenomen.
  In den middag personeel geleverd voor bewaking van vreemdelingen te Amerongen en voor bewaking van den commandopost IVe Divisie.
  In den nacht gealarmeerd voor parachutisten, die geland zouden zijn op den dijk tusschen Amerongen en Wijk bij Duurstede.

  Zaterdag 11 Mei 1940.
  Patrouilles uitgestuurd voor het verrichten van arrestaties.
  Duitsch vliegerofficier overgenomen van Commandant 2 P.A. en overgebracht via de IVe Divisie naar Wijk bij Duurstede.
  In den middag op verzoek van Commandant IVe Divisie uit zijn verblijfplaats opgehaald en overgebracht naar Wijk bij Duurstede den Heer Ouwehand en 6 mannen.
  Gedurende den geheelen dag en nacht patrouilles geleverd in het gebied van de IVe Divisie.

  Zondag 12 Mei 1940.
  Onderzoek lichtverschijnselen bij Hotel "De Donderberg" te Leersum; verder patrouillegang in den morgen.
  Tegen 12.00 - 13.00 uur order gekregen van Chef Staf - IVe Divisie om met al mijn beschikbaar personeel op te rukken naar de Grebbesluis en de beide bastions, teneinde alle Nederlandsche militairen, die een witte vlag vertoonden en terugtrokken, neer te schieten.
  Deze opdracht is niet uitgevoerd kunnen worden, daar ik ter hoogte van Hotel "De Grebbeberg" boven op den berg bij den stoplijn zoodanig vuur ontving, dat verder voorwaarts gaan uitgesloten was.
  Daarop ben ik teruggetrokken teneinde rapport uit te brengen. Hierna ontving ik opdracht van den Chef Staf - IVe Divisie, een afsluitlijn te formeeren ter hoogte van den Stokweg, daar toen reeds plukjes militairen terug begonnen te komen.
  In den avond en nacht is een gedeelte van mijn personeel met den Kapitein Puffius van Staf - IVe Divisie weggegaan. Dit personeel had tot taak, om de troepen, die in den morgen van 13 Mei 1940 een tegenstoot zouden doen, den weg te wijzen.
  In den nacht van 12/13 Mei 1940 kwamen enkele militairen terug uit de richting Rhenen, o.a. een sergeant en een soldaat in een auto. Deze heb ik door een Opper-Wachtmeester-Instructeur (O.W.I.) der Koninklijke Marechaussee, die van Rhenen terugkwam en naar Doorn moest, naar deze plaats laten overbrengen.
  Tegen 12.00 uur, naar ik meen, kwamen plotseling uit de richting Rhenen groote afdeelingen, loopend en per rijwiel, in paniek terug. Officieren heb ik bijna niet gezien. Bij deze afdeelingen bevonden zich bespannen voertuigen, die in galop aankwamen.
  Bij den Stokweg heb ik met mijn personeel deze troepen tegengehouden door een paar auto's dwars over den weg te plaatsen met posten ervoor. Het is ons toen gelukt deze troepen tot rust te krijgen en weer naar Rhenen te sturen. Bij deze troep bevonden zich gewonden, overspannen menschen en ontsnapte krijgsgevangenen, die zonder uitrusting en veldjas terugkwamen. Ook deze laatstgenoemden gingen prompt weer naar voren.
  Ongeveer een uur later kwamen wederom groote afdeelingen terug. Ditmaal ging het afstoppen moeilijker door de groote massa. Ook deze troepenmassa is tot stilstand en tot rust gebracht en weer op Rhenen gedirigeerd, ofschoon het moeilijker ging dan de 1e maal.
  Kort hierop kwam weer een kleine afdeeling terug en juist was deze weer in de richting Rhenen gestuurd, toen de Commandant - IVe Divisie en zijn Staf uit de commandopost kwamen en ik opdracht kreeg onmiddellijk met mijn personeel naar Elst te gaan, om daar een linie te formeeren van groepjes soldaten onder commando van mijn korporaals, daar de Divisie terug ging trekken.
  In de lijn van den kunstweg Elst - Veenendaal, doorgetrokken tot de Rijn, heb ik na aankomst in Elst deze linie geformeerd, terwijl later een gedeelte van mijn personeel is teruggegaan op Amerongen om daar het verkeer te regelen.
  In den vooravond, toen de terugtocht op de Vesting Holland doorgezet werd, is al mijn personeel ingeschakeld bij de verkeersregeling.
  In den nacht van 13/14 Mei 1940 is daarop het detachement verzameld in IJsselstein.
  In den middag van 14 Mei zijn daarop diensten verricht in samenwerking met de gemeentepolitie aldaar.

De Detachementscommandant,
de 1e Luitenant,
w.g. P.J. Cornelissen.

Aan:
den Heer
Commandant
4e Compagnie
Politietroepen.

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 2.07 MB)