Verslag van kapitein J. Termaten
VERSLAG DER KRIJGSVERRICHTINGEN VAN 1 - I - 29 R. I.
Megen Noord-Brabant. Vrijdag 10 Mei 1940, ongeveer 3.30 uur voormiddag. Ontelbare vliegtuigen verschenen boven het land van de Maas. Het afweergeschut trad onmiddellijk in werking; de 1e Compagnie verzamelde zich ongeveer 4 uur voormiddag in opdracht van den Compagniescommandant Kapitein Termaten J., om stelling te nemen in huizen langs de dijk en te vuren op laagvliegende vliegtuigen met de mitrailleur M.20. De Sectie-Commandanten waren: 1e Sectie de reserve 1e Luitenant H. v.d. Most Jr.; 2e Sectie de reserve 2e Luitenant Chr. van Dee; 3e Sectie dienstplichtig sergeant S. Izaäks (de Luitenant W. Leunis was met uitzonderingsverlof, doch wist de Compagnie des avonds, na vele omzwervingen, te bereiken); 4e Sectie dienstplichtig sergeant K. van Uden (De Sergeant-Majoor De Vriendt was in het hospitaal vanwege een hem overkomen ongeval eenige weken voor het uitbreken van den oorlog.).
Daarna kwam de opdracht op te marcheeren richting Dreumel; dit geschiedde ongeveer 6.30 uur voormiddag. De opmarsch geschiedde zeer ordelijk en bij vliegtuigaanvallen op de 1e Compagnie was van paniek geen sprake. Ieder was de hem opgelegde taak bewust, wat reeds bleek in Megen, waar de vuurdiscipline streng gehandhaafd bleef, die hen ook hierna niet meer verliet.
Na verscheidene malen dekking gezocht en gevuurd te hebben op vliegtuigen, kwam de 1e Compagnie zonder verliezen om 19 uur te Dreumel aan; alwaar voedsel genuttigd werd en de legerstede betrokken. Een nauwe samenwerking tusschen Meerderen en Soldaten was goed merkbaar.
Om 1.30 uur voormiddag (11 Mei) werd alarm gemaakt en verzamelde de Compagnie zich voor de opmarsch naar Wijk bij Duurstede. Ook gedurende deze marsch werd door de Compagnie opgetreden tegen de hen met mitrailleurkogels bestokende vliegtuigen. De gehele Compagnie kwam volledig te 11.00 uur voormiddag te Wijk bij Duurstede aan; hier werd wederom voedsel verstrekt en inkwartiering gemaakt. De dag werd doorgebracht met rusten en besloten met een toespraak van den Compagnies-Commandant... Maatregelen werden genomen om de kwartieren te verduisteren. Voor de nacht die hierop volgde zijn geen bijzonderheden te vermelden.
De 12e Mei des morgens onderhield de Veldprediker zich met de manschappen; des middags half drie werd hen soldij uitbetaald. Tamelijk onverwachts ongeveer 15.30 uur werd alarm gemaakt, waarna de Compagnie met auto's vervoerd werd naar Amerongen, waar de Compagnie stelling nam. Na ongeveer 2 uur daar gelegen te hebben - inmiddels werd voedsel verstrekt - werd de Compagnie met auto's tot ongeveer 5 k.m. van de Grebbeberg gebracht.
Hierna werd gerust. Te ongeveer 3.30 uur voormiddag marcheerde de Compagnie in kop-staart formatie naar Veenendaal. Na het passeeren van eigen artillerie opstellingen verspreidde de Compagnie zich en onder een zeer hevig artillerie-vuur van Duitsche zijde, onderzocht de Compagnie - steeds voorwaarts gaande - de huizen die gepasseerd moesten worden. Na deze huizen onderzocht te hebben nam de Compagnie stelling in boerderijen, alwaar zij het vuur opende op den vijand die ongeveer 600 meter vóór hen verdekt in de boschrand opgesteld was.
Voorsectiën waren: de 2e Sectie en de 3e Sectie, respectievelijk onder leiding van de reserve 2e Luitenants Van Dee en Leunis. Hierna verspreidde de 3e Sectie zich en onder leiding van den Luitenant Leunis zijn de groepen onder hun commandanten sergeant Allemans, sergeant Izaäks en korporaal Durian onder zeer hevig mitrailleur- en artillerievuur naar voren gegaan.
Ook de 2e Sectie onder leiding van den Luitenant Van Dee trok moedig op. Later werden beide sectiën door een intens spervuur teruggedrongen. Doden en gewonden hadden wij reeds te betreuren. Te ongeveer 15 uur ondernam de gehele Compagnie onder aanvoering van Kapitein Termaten wederom een aanval.
Kort daarop noodzaakte ons een aanval van Duitsche bombardementsvliegtuigen ons wederom in onze oude stellingen terug te trekken, alwaar zich de dienstplichtige soldaat H. van Ochten door zeer moedig gedrag onderscheidde.
Bij het appèl na dit terugtrekken werd o.a. de Luitenant Van Dee vermist. Direct hierna is de Kapitein Termaten teruggegaan en is het hem gelukt, geheel ongedeerd, wederom bij zijn Compagnie te kunnen voegen.
Steeds intenser werden de bombardementen die wij te verduren kregen; steeds dringender rukten de Duitsche troepen naar voren, hierdoor werden wij genoodzaakt stelling te zoeken in een greppel waar andere afdeelingen reeds stelling hadden genomen. Een gedeelte van onze Compagnie zocht stelling in omliggende weiden. Dit geschiedde te 16 uur op 13 Mei.
Op den duur werd voor ons ook dit onhoudbaar en al vurende werd teruggetrokken. Daar de 1e Compagnie langzamerhand uit elkaar geslagen werd, sloten verschillende manschappen zich aan bij andere onderdeelen, wiens opdrachten o.a. luidden terug te trekken op Amerongen. Het vuren wederzijds duurde onverminderd voort. De 1e Compagnie hoe verspreid ook, hoevelen er ook gedood of krijgsgevangen waren, dacht niet aan overgave en streed onversaagd verder. De Commandant van de 1e Compagnie Kapitein J. Termaten had uiteindelijk het commando op zich genomen over diverse onderdeelen en streed moedig verder. Opdat de aan zijn zorg toevertrouwde troepen veilig terug konden trekken nam hij zelf plaats achter een zware mitrailleur. Later echter werd hij gewond en krijgsgevangen gemaakt; ook de Luitenants Van Dee en Van der Most. De Luitenant Leunis echter, sneuvelde.
De overgeblevenen begaven zich met de onderdeelen waarbij zij zich aansloten, na geforceerde marschen, achter de Hollandsche Waterlinie om opnieuw stelling te nemen.
Voor zij de stellingen echter konden betrekken, had Nederland de wapenen neergelegd.
...---...
(Dit verslag is tot stand gekomen door medewerking van M. Kerkhoff.)
|
