Verslag van terreinbezoek voorpostenopstelling Grebbeberg
29 Mei 1940
AFSCHRIFT.
TERREINBEZOEK.
==================
(Kapitein der Artillerie De Klerck.)
Voorposten-opstelling tusschen Rijn t/m Kunstweg Wageningen naar Rhenen. (Zie schets)
= Zware mitrailleur opstelling nabij de Rijn en de 6-veld opstelling nabij kruispunt Grebbedijk en Afweg. Volgens de verklaring van Luitenant Lindeman (d.d. 28 Mei) waren beide vuurwapens spoedig gedoofd.
6-veld: 2 treffers in de omgeving van het schietgat waardoor richtnaalden defect; sluitstuk onbruikbaar (vermoedelijk door bediening zelf gedaan); waarschijnlijk een 10-tal brisantgranaten verschoten,
Het is niet onmogelijk, dat de vijandelijke beschieting heeft plaats gevonden op korten afstand (plm. 1000 meter), met directe richting.
In het inwendige van de opstelling geen beschadigingen aangetroffen.
Zware mitrailleur opstelling nabij de rivier; schietgat treffer gevonden, alsmede 1 aanslag naast het schietgat. In het inwendige geen beschadigingen.
= Huize Rijnzicht aan het kruispunt Grebbedijk en Afweg is zwaar beschoten; scherf gevonden, vermoedelijk 10 cm?
 Huize Rijnzicht (hoek Grebbedijk / Wageningse Afweg) (november 2002) |
 Betonnen opstelling voor lichte mitrailleur (november 2002) |
Wie vandaag de dag (2002) met de fiets of auto langs huize Rijnzicht komt (hoek Grebbedijk / Wageningse Afweg) zal het niet direct opvallen dat de schuur achter het huis voor een deel rust op een betonnen versterking welke als (lichte) mitrailleuropstelling dienst deed tijdens de meidagen van 1940. De schuur is er later eenvoudigweg bovenop gebouwd.
 Schietgat richting de Grebbedijk (november 2002) |
 Schietgat haaks op de straatweg (november 2002) |
Achter de bramenstruiken en het groene mos is de betonnen versterking te zien, ca. 1 meter hoog, met daarin twee (dichtgemetselde) schietgaten, één schuin richting de Grebbedijk, één haaks op de straatweg Rhenen-Wageningen (Nude).
 Detailopnamen van het rechter schietgat met front straatweg (november 2002) |
 Detailopnamen van het rechter schietgat met front straatweg (november 2002) |
Detailopnamen van het rechter schietgat met front straatweg.
Dhr. E.H. Brongers schrijft in een briefwisseling over de betonnen versterking bij de kruising Grebbedijk / Wageningse Afweg op 16 augustus 1992 het volgende:
..."De post die U mij heeft gewezen moet de rechter lichte mitrailleuropstelling zijn geweest van de 2e Sectie van 1-III-8 R.I. (1e Compagnie van het 3e Bataljon van het 8e Regiment Infanterie). Na veel moeite heb ik de voormalige dienstplichtige Jan v.d. Linde telefonisch kunnen spreken; hij behoorde destijds tot de achterliggende Sectie zware mitrailleurs. V.d. Linde bevestigde dat aan de voet van de Grebbedijk bij Rijnzicht een geïmproviseerde betonnen opstelling voor een lichte mitrailleur was geweest, afgewerkt met hout en grond. Veel meer wist hij niet; het was immers al zo lang geleden. Hij had gehoord dat de sectiecommandant (dat was cadet-vaandrig G.J. Bijlsma) daar zelf met de lichte mitrailleur op de Duitsers had geschoten, nadat de aanvankelijke bedienaar was gesneuveld. Het tweede schietgat zal waarschijnlijk voor een geweerschutter en voor waarneming zijn gemaakt."...
De hiervoor liggende lichte mitrailleur werd niet direct getroffen; wellicht wel wat scherfwerking ondervonden.
= De 2 overige lichte mitrailleur opstellingen meer Noord van Rijnzicht gelegen, hadden een beperkt schootsveld.
= Achter de sectie Bijlsma stond de sectie van Luitenant Lindeman; 2 vóór-groepen in een boomgaard; zeer slecht schootsveld; de bezettingen zijn hier van achteren en opzij overvallen; vervolgens is de opstelling verbrand. Het bleek naderhand, dat zich nog dooden in de puinhoopen bevonden. De sectiecommandant had vanuit zijn plm. 100 meter achterwaarts gelegen opstelling zeer slecht gezichtsverband met de beide voorste groepen. Hij heeft het angst geschreeuw en de brand daarna gehoord en gezien.
= De sectie van Vaandrig Nahuijsen stond aan weerszijden van den Kunstweg, met de voorste mitrailleurgroep + kanon 6 veld nabij kilometerpaal 2,2; de beide andere groepen Zuid van den Kunstweg nabij kilometerpaal 1,7. De overblijvenden zijn langs een greppel (Zuidzijde van den Kunstweg) teruggetrokken op den commandopost van de Bataljonscommandant (Majoor Voigt).
OPMERKINGEN.
= De opstellingen Zuid van den Kunstweg, waren eerst kortgeleden meer Oostwaarts verplaatst en daardoor nog niet geheel gereed. D.W.Z. opruimingen ten behoeve van het schootsveld waren nog niet verricht.
= De onderlinge ondersteuning met vuur tusschen de verschillende mitrailleurgroepen was onvoldoende; de automatische wapens konden maar in één bepaalde sector vuren. Viel één mitrailleurgroep uit, dan konden vijandelijke patrouilles zonder veel moeite, de nevenopstelling achterwaarts aanvallen en onschadelijk maken.
Op sommige plaatsen kon worden geconstateerd, dat men de lichte mitrailleur uit de dekking heeft gehaald en daarboven op in stelling heeft gebracht.
= Bij de meeste opstellingen werden vele hulzen gevonden; er bleken ook vele gewonden en gevangenen te zijn. Dat de rest der bezetting uiteindelijk is teruggetrokken, nadat zij zich omsingeld gevoelden, is - onder de gegeven omstandigheden - heel begrijpelijk.
|
