Verslag van vaandrig D.C. de Ridder
Vaandrig de Ridder, D.C.
2-I-8 R.I. 3e Sectie
huisadres: Grebbedijk 6a, Wageningen.
In het voormalig hoornwerk, Noord van kunstweg Grebbe - Wageningen.
De vaandrig De Ridder deelt mede:
Zaterdag (11 Mei): 's morgens vrij rustig, de voorposten hielden nog stand, zij hebben met voertuigen munitie gehaald voor zware mitrailleurs.
Eerst namiddags zijn enkele groepjes voorbijgekomen, soldaten en enkele onderofficieren.
's Morgens kwam verplegingsofficier III-8 R.I. met het transport.
Zaterdagochtend artillerievuur op de bergrand in de zandafgraving; zelf niet gehad.
In den loop van de middag enkele Duitsche groepjes in de boomgaard, huis met blauwe dak.
Vaandrig De Ridder het huis vernietigd en in brand gestoken.
Zaterdagavond eigen artillerievuur op den weg en ernaast, stormvuur van I-8 R.A. (122), 20.30 uur.
Voor dit vuur waren de voorposten al terug, niet veel, geschat langs de kunstweg niet meer dan 1 sectie, tusschen de Friesche ruiters door.
Zaterdagavond langs den weg aanval Duitsche pantserwagens; hevig vuur van onze pag. Tegen Duitschers. Met de kijker de pantserwagens en gewone vrachtauto's waargenomen, echter tegen donker. Goed zichtbaar lichtspoor.
's Middags op den weg bij Nude-oord auto's en autobus waarbij veel menschen, o.a. burgers, overalls.
Zaterdagmiddag en avond contact met den vijand, groeven zich in naar zijn meening en verplaatsten zich naar het varkensschuurtje midden in den boomgaard. Zaterdagnacht zijn ze verder doorgegaan. Alle boomen waren blijven staan, zicht zeer slecht. Geen artillerievuur toen ondervonden. De Duitsche groepen gaven lichtseinen aan elkaar. Zij kropen langs het heggetje en door de sloot. Door de 2e Sectie en het stekelvarken (S-15) aan de Cuneraweg niet te zien, die deze zak (= boomgaard) bestrijken moesten. (Commandant 2e Sectie Luitenant Timmermans). Ook bij Luitenant Niemantsverdriet lichtseinen.
Sergeant Wessels, in linker stekelvarken (S-14), zeer krachtig vuur afgegeven o.a. op varkensschuurtje en prikkeldraadversperring waar geknipt werd.
Ook tusschen 2e en laatste versperring zelf Duitschers waar genomen.
Nog getracht via den weg door te komen, één vijand reeds onder de draadversperring door tot bij de kabels, neergeschoten.
Ruiters niet gesloten nog, 1e wegens aanvulling, 2e voorposten zouden nog terugtrekken (mondeling, wellicht niet officieel bericht). Lt. troepen waren reeds Vrijdagavond erdoor.
Luitenant Terpstra, A.O.I., met sergeant en ultra-korte-golf-zender zouden nog terug moeten komen; echter hem niet gezien.
"Zij waren boven op onze stelling".
Zondag.
Artillerievuur op de stelling meer naar achteren, o.a. de barak van de politietroepen. De infanterie vuurde ook van opzij uit den zak. Zij waren eerst bevreesd, dat de stelling aan die zijde zou worden omtrokken.
Bericht dat de Sectie van Luitenant Niemantsverdriet terug zou zijn gegaan was niet juist. Wel eenige menschen, laatste met iets als witte vlag. Dit zou zijn geweest om munitie te halen.
Alles wat terug kwam, huzaren, troepen die terugkwamen, aanvullingen enz. kwam met de aanduiding witte vlag = niet vuren. Inderdaad heeft dit verwarring gegeven.
4.30 uur Manoeuvre van den Vaandrig De Ridder. Weinig of geen munitie meer. Veel geschoten wat aan zicht te kort kwam. Genoten van Duitsche lichtkogels. Zij hadden geen lichtpistolen en lichtkogels.
Zondagmorgen even na het licht worden bij de manoeuvre gesproken met Luitenant Niemantsverdriet die er nog zat. Manoeuvre gestaakt.
Toen kwam een pauze bij den vijand. Zij zijn weer teruggegaan.
Daarna kwam Duitsch artillerievuur, 8.00 uur.
Plm. 8.00 uur was Luitenant Niemantsverdriet nog op zijn plaats, ook de Luitenant Timmermans.
Artillerievuur vrijwel den geheelen morgen, tegen den bergrand, de sluis, de pag. en kazemat links van den weg.
Luitenant Niemantsverdriet heeft er meer van te lijden gehad.
Invloed van artillerievuur fnuikend, demoraliseerend, versuft.
Ordonnans twee uur onder artillerievuur berichten overgebracht, gewond; niet gelijkwaardig met versche troepen; geringe slaap, gebrekkige voeding.
Vrijdag nog enorm hard gewerkt, boomen kappen en verslepen, Friesche ruiters klaar maken, dus zeer vermoeid.
Verwondingen door artillerievuur.
Vaandrig De Ridder gelast bij juist artillerievuur personeel met geweren, mitrailleurs in de schuilplaats; luikjes dicht.
Zondagmorgen demoraliseerend van geen eigen artillerievuur. De vijandelijke artillerie tot zwijgen brengen, dat was gewenscht!
De Sectie van Luitenant Niemantsverdriet was murw geschoten, materieel en moreel, gewonden, ingestorte loopgraven. Hier en daar zwart gebrand. Hoe?
Artillerievuur heeft zich verlegd. Of het opgehouden heeft weet hij niet. De infanterie dicht achter artillerievuur.
Veel lichtseinen o.a. zes witte sterren, hetzelfde als ons stormvuur, waarop wel eens geschoten is met geweren.
Sectie-bevel niet gezien (was met studieverlof)
Zondagmorgen gebrek aan munitie, geleend van Luitenant Niemantsverdriet. De sergeant met plm. 5 man om munitie te halen zijn niet teruggekomen.
Verbinding met Compagniescommandant per ordonnans, geen telefonische verbinding; telefoon zou komen maar nooit gemaakt.
Over de Grift een vlotje van hout.
Was de telefonische verbinding geweest, dan zou het anders geloopen zijn.
Pontonvlotten waren er niet, wel Zuid.
Tegen 11.00 uur artillerievuur op de eigen stelling, treffer op schietgat rechter stekelvarken, staan wankelen, pantserluikje dicht. De kijkgaatjes geven veel (onleesbaar).
Tegen 11.30 uur bericht naar achteren munitie gebrek, zou zoo niet te houden zijn.
11.30 uur. Bij de rechter Sectie Luitenant Niemantsverdriet een ravage, misschien één mitrailleur die nog vuren kon, zeer gedemoraliseerd. Te 12.30 uur geen enkel vuurwapen meer bruikbaar. Indien geen munitie meer dan terug op 2e Sectie. Vaandrig De Ridder naar Luitenant Niemantsverdriet; te voren eventueel teruggaan besproken in groote lijnen. Sergeant Wessels dacht toen de Vaandrig De Ridder niet terug kwam, dat hij was gesneuveld of niet terugkwam en heeft toen het initiatief genomen terug te gaan. Het is te verklaren dat hij terugging. Vlak daarna werd daar bij sergeant Wessels in brand geschoten.
Ordonnans Toelen bericht: Stand houden tot het uiterste!
Te 12.30 uur kwam bij Luitenant Niemantsverdriet de witte vlag uit. Welke beteekenis had dit? Op. Co. Luitenant Niemantsverdriet? Nadat de wapens niet meer gebruikt kunnen worden. Hij meent dat Luitenant Niemantsverdriet krijgsgevangen is.
Half uur daarna de ordonnans Toelen nog onder artillerievuur over de weg naar de Sectie Luitenant Niemantsverdriet om ze te bewegen te blijven.
(Soldaat Toelen voordragen)
Hij werd daarna gewond.
Bij het opschieten van de laatste munitie op infanterie altijd op vuurafstand op 75 - 100 meter.
Luitenant Timmermans berichtte daarna op bevel Compagniescommandant bij overschreeuwen, persoonlijk, terug te gaan op 2e Sectie (Cadet-Vaandrig Donkersloot met cf. bericht).
Het vlotje was klaar om met de mitrailleurs terug te gaan. Elke keer maar 2 man. Vijandelijk artillerievuur.
Uit de zak kwam infanterievuur.
Daarna plm. 12.45 uur aangesloten bij de Luitenant Timmermans.
De Duitschers zaten toen er vlak achter over de weg.
Niet gemerkt dat het stekelvarken van achter bevuurd is.
Mede teruggegaan 4 mitrailleurs en geweren.
Hoe kwam het dat de ordonnans Toelen wel kon gaan en er geen munitie kwam?
Al was er munitie geweest, dan was het nog niet goed gegaan.
Het stekelvarken liet het niet toe; erbuiten zou zijn geweest vuren in de richting 2e Sectie; 2e Sectie kon het niet zien in de zak wegens haag, gezichtdekking.
Vaandrig De Ridder 13.05 uur opgenomen in de 2e Sectie.
Mitrailleur in stelling tegen mitrailleur Van Dam.
Toen reeds last van vuur van achteren, eigen vuur, de rugweer was niet goed daar.
Er was geen sprake van eenige hulp. Vuursteun van achteren, geen eigen artillerievuur.
Is het stormvuur niet afgegeven?
In den middag 15.00 uur uit Zuidelijke richting in de loopgraaf artillerievuur. Toen kwam ook infanterie over de sluis heen, getracht daar op te vuren, hetgeen maar beperkt kon. Volgens herinnering toen geen artillerievuur (eigen artillerievuur).
Eerst later kwam eigen artillerievuur.
Den geheelen middag ook vijandelijke artillerieverkenner (vliegtuig).
Cirkelde hierboven ongestoord.
Ook drie (Fokker) G.1's, gaf wel moreelen steun.
Daarna besloten hetzij door Luitenant Timmermans of door Luitenant Slager een flankstelling in te nemen over Heimerstein heen, koepel met mitrailleur onbruikbaar. Resultaat niet bekend.
Vervolgens een kleine verschuiving naar II-8 R.I. door artillerievuur.
Tegen 17.00 uur vuur van achter, eigen of vijandelijk?
Tegen 19.00 uur witte vlag in de onafgemaakte stellingen in de nabijheid van Kruiponder (plm. 500 meter Zuidelijk van Kruiponder).
Artillerievuur hield daar op en verplaatste zich.
Luitenant Slager besluit terug te gaan; de Duitschers waren voor den avond al reeds van achteren bij Heimerstein. Luitenant Slager voelde zich toen afgesneden. Opdracht terug op commandopost 8 R.I.
Onderweg opgehouden in een stelling door Kapitein Van den Berg. Moreel zeer gezakt (1 mitrailleur met 1 trommel, na 19.00 uur schemering).
Indruk: tegenover zich "weinig", bleek later "meer", want er kwam veel "en masse" te voorschijn, ze vuurden toch maar weinig.
Toen zaten zij midden in de Duitschers. Getracht Kapitein Van den Berg te bereiken, niet bereikt. Op eigen gezag teruggegaan zonder bericht.
Terug op commandopost 8 R.I. over Cuneraweg en Levendaalsche weg.
Ontmoeting Luitenant Slager in de stoplijn, waar Jagers werden ingezet ter versterking; ook terugkomende Sectiën mede de stoplijn versterken Noord van de Levendaalscheweg.
In de stoplijn den nacht doorgebracht. Maandagmorgen eenige aanvallen. In den namiddag artillerievuur in de stelling (stoplijn) - onvoldoende of geen schuilnissen - leeg geschoten.
Niets bemerkt steun van eigen artillerievuur.
Op commando vaandrig van de Jagers terug op de boschrand. Veel menschen in de loopgraaf waarin de treffers vielen. Duitschers volgden snel.
Mitrailleurvuur bij het verlaten van de loopgraaf en daarna artillerievuur op het bosch.
Daarna naar commandopost 8 R.I.
Artillerievuur op de commandopost ook 2 bommen geweest.
Maandagavond commandopost in staat van verdediging gebracht rondom, waardoor 2 mislukte aanvallen.
Dinsdagavond naar de Steenfabriek dwars door de Duitschers heen.
Sterkte plm. 100 man met 1 mitrailleur en geweren enz.
Gedekt tegen de Zuidelijke helling (van de Grebbeberg).
Regimentspatrouille overgezwommen om booten. Niet terug gekomen.
Op de steenfabriek in de zandafgraving. Posten uitgezet.
Poging van Luitenant-Kolonel Hennink om met deuren vlotten te maken.
Woensdagmorgen bericht van de Duitschers over het neerleggen van de wapens.
Later personeel van de tram onder eede verklaart. Daarna naar Rhenen.
Luitenant-Kolonel Hennink naar Wageningen, zonder succes.
Luitenant-Kolonel Hennink: wie naar huis kan komen, kan gaan en meldt zich bij den burgemeester t.z.t.
"Beschouw het maar als 4 dagen verlof; dat neem ik op mijn verantwoording".
Luitenant-Kolonel Hennink is daar gebleven, Luitenant Wolters, Luitenant Broen en Vaandrig Donkersloot; daar zijn zij Donderdagmorgen aldaar opgepakt.
Vaandrig De Ridder verkleed in burger in zijn kwartier in Rhenen en gegaan naar zijn kamer in Wageningen.
Vrijdag via Utrecht naar Den Haag (ouders), daarna gemeld en bij het depot.
|
