Critiek van Commandant IVe Divisie op tijdtafel
Critiek van Commandant IVe Divisie op tijdtafel
(zie rapport "Tijden waarop verschillende gebeurtenissen
op de commandopost van Commandant IVe Divisie
plaats vonden op 12/13 en 13 Mei 1940")
| Onder 17.00 uur: | Alle naar Rhenen oprukkende troepen komen onder IVe Divisie. Dit is veel later geweest, namelijk toen ik om 17.00 uur telefoongesprek had gehad over door IIe Legerkorps medegedeelde tegenaanval van Barbas met 2 Bataljons. Ik heb toen uitvoerig betoogd dat dit naar mijn meening fout was. Kreeg toen ten antwoord: Wacht even. Ongeveer kwartier daarna mededeeling dat ik tegenaanval naar mijn eigen inzichten mocht uitvoeren. (opmerking kantlijn: Ja, te 17.30 uur) |
| ad. 18.00 uur: | De volgorde waarin genoemde personen op commandopost kwamen is: Kapitein Dijkstra van Staf Territoriaal Bevelhebber (Dwars); daarna Commandant Brigade B. met Kamerling; vervolgens Kapitein Aanholt van Commandant IIe Divisie en eerst veel later kwam Kapitein Fiévez en Ritmeester Steenhouwer. Met Dijkstra en mijn Chef Staf bespreking. 't Was toen Dijkstra, die zeer terecht naar voren bracht dat eerst spoorbaan veilig moest gesteld worden. |
| ad. 17.30 uur: | Eerst daarop is Commandant 4 R.H. als Commandant Divisie Reserve aangewezen. Majoor Van Apeldoorn onder zijn commando. Hij toch beroeps Overste Cavalerie. |
| ad. 17.00 uur: | Daarna ook allerlei losse bataljons naar spoorbaan. |
| ad. 18.00 uur: | 2 Officieren van de Staf IVe Divisie: Dit waren Puffius en Van Buuren. Zij zijn eerst ontboden na het nemen van mijn besluit. Dit moet ongeveer 19.00 uur zijn geweest. |
| ad. 19.00 uur: | Zuid van Kunstweg wordt 3-4 R.H. ingezet. Dit gebeurde nadat Noord van de Kunstweg het eskadron Goldschmidt was ingezet. En dit weer nadat Majoor V/d Ploeg ook daar was opgesteld . (Was dit III-11 R.I.??) |
| ad. 19.00 uur: | Majoor Jacometti is vroeger gesneuveld. |
| ad. 18.00 uur: | Kapitein Fiévez kwam toen Nijland, Kamerling, Dijkstra en Aanholt juist waren of op 't punt stonden te vertrekken. Toen ik hem namelijk van de toestand en de plannen op de hoogte bracht was in de commandopost alleen mijn Chef Staf aanwezig. Fiévez heeft op Hoofdkwartier Veldleger zich uitgelaten dat er op de commandopost wijn werd gedronken. Inderdaad heeft Dr. Van Maanen mij na vertrek van de genoemde personen een glas wijn gebracht. Ik heb dit op zij geschoven, zeggende dat daar nu geen tijd voor was. Dr. Van Maanen drong aan en zeide dat hij dat als medicijn gaf. 't Glas is toen naast me neer gezet en inderdaad heb ik eenige teugen genomen: hetgeen een goede stimulans bleek. Toen ik Fiévez inlichtte gaf Chef Staf teekenen van oververmoeidheid enz. Dit moet dus ongeveer 21.30 of 22.00 uur zijn geweest. |
| ad. 21.45 uur: | Commandant 3-4 R.H. is slechts eenmaal in mijn commandopost geweest. Ik vernam later dat Kapitein Fiévez eigenmachtig aan Commandant 3-4 R.H. een bevel heeft gegeven om deel te gaan uitmaken van Divisie Reserve. En dit terwijl hij in de stoplijn zoo noodig was! |
| ad. 22.00 uur: | Inderdaad moet dit ongeveer dat tijdstip geweest zijn. Nijland wist mij aanvankelijk niet op te geven hoe laat de Bataljons die aan tegenaanval zouden deelnemen ter plaatse zouden zijn. Na herhaaldelijk vragen en overleg van Nijland en Kamerling kreeg ik te hooren pl.m. 11.00 uur (Auto colonne kon troepen niet in eens vervoeren. Er moest met slagen gewerkt worden). Daarom en omdat er ook nog gegeten moest worden stelde ik het uur van beschikbaar komen op 1.00 uur (13 Mei). Mede in dit verband rekende ik de gereedstelling om 3.00 uur en aanvang tegenaanval 4.00 uur. Dit zou dus in donker nog plaats hebben. |
| ad. 22.45 uur: | Vertrek Commandant Brigade B. en Kamerling, (vertrek) Dijkstra is veel eerder geweest, pl.m. 22.00 uur. |
| 13 Mei, 8.00 uur: | Ik herinner me hier niets van. Heeft hij met mij gesproken? |
| ad. 8.30 uur: | Zoo is mijn bericht niet geweest. Ik heb Generaal Harberts persoonlijk te spreken gevraagd. Ik heb toen de vraag gesteld of de mogelijkheid bestond dat de IVe Divisie in den avond van dien dag zou worden afgelost. Mij werd toen gevraagd waarom of ik dit vroeg. Ik heb toen gezegd dat ik die aflossing naar de troepen wilde doortelefoneren als stimulans om stand te houden. Woordelijk kreeg ik toen ten antwoord: Die verzekering kan ik U niet geven. Hierop heb ik den generaal toegevoegd: Dan houd ik het hier niet. Ik heb daaraan toegevoegd dat ik met het oog op het waarschijnlijk niet kunnen houden reeds de Reserve Majoor De Kruyff had opgedragen een stelling voor 1 bataljon en 2 compagnieën zware mitrailleurs te verkennen in de lijn Elst - Veenendaal. Toen ik me later bij Elst bevond en daar Majoor De Kruyff niet trof heb ik zelf met mijn officieren maatregelen getroffen, o.a. heb ik bevelen gegeven om een bataljon op rijwielen dat onderweg was bij Amerongen op te vangen en in te zetten in genoemde lijn Zuid van Veenendaal. |
| ad. 8.40 uur: | 20 M.C. is één der compagnieën die ik voor de lijn Elst - Veenendaal had bestemd. Is nimmer gekomen. In verband met het bovenstaande moet de mededeeling van beschikbaarstelling vroeger, reeds pl.m. 8.00 uur zijn geweest. |
| ad. 9.00 uur: | Die nonsens order is herhaaldelijk telefonisch doorgekomen. Wellicht dus ook om 9.00 uur. |
| ad. 9.15 uur: | Parachutisten zijn inderdaad bij commandopost neergekomen, namelijk Noord daarvan. Ik heb ze om pl.m. 13.00 uur gezien evenals andere officieren van mijn Staf, o.a. Dr. Van Maanen. Bovendien hebben we daar 3 parachutes in het terrein gevonden. Deze parachutes zijn naar het depot bij Broekhuyzen vervoerd en daar onder bewaking geweest, o.a. van Puffius en reserve Luitenant Wurfbain. Ook hebben we daar in het terrein een Duitsch uniform gevonden. In de broekzak was een adreskaart van iemand in Zeist en ook in een afzonderlijk zakje een p???? (onleesbaar). In verband met adreskaart is dit geheel doorgezonden. De bewaking van mijn commandopost heeft gewonden en 1 gesneuvelde gehad. |
| ad. 10.00 uur: | 11 G.B. en (ik meen) III-24 R.I. waren zoo vermoeid en klaagden over niet hebben gegeten. Ik heb die troepen dus in terrein Noord van kilometerpaal 107 laten rusten en getracht keukenvoertuigen aan te trekken. |
| ad. 10.36 uur: | Dit herinner ik mij niet. Dat tegenhouden is vermoedelijk ook een uitvloeisel van bevel 'orde stellen bij terugtrekkende troepen'. Is Commandant I-8 R.A. dus op 10.36 uur in mijn commandopost geweest? |
| ad. 10.50 uur: | Ik heb geweigerd aan die suggestie gevolg te geven evenals om bevel te geven de voorwagens aan te trekken. Dit zou naar mijn mening de troepen in de stelling nog meer hebben gedemoraliseerd. Had ik toen geweten hoe de toestand was dan had ik die aangelegenheid wellicht anders bezien. |
| ad. 11.30 uur: | De vraag van Overste Land herinner ik me niet. Bij Achterberg was zijn linker bataljon nog door inundatie gedekt. Hij kan dus daar hinder hebben gehad van vijandelijk artillerievuur. Is dus misschien daarop gereageerd door vraag aan Legerkorpsartilleriecommandant (L.K.A.C.) om artillerie te bestrijden. |
| ad. 12.20 uur: | Laatste zin! Dit is mogelijk want tegenaanval was toen nog niet zoover. |
| ad. 12.30 uur: (verwijst naar pl.m. 12.45 uur) |
Het wegtrekken van 4 R.H. is voor mij nog steeds een raadsel. Ik kreeg er pas bericht van toen zij weg waren. Dit is dan vermoedelijk Van Capelle geweest. Als ik me goed herinner deelde men mij mede dat 4 R.H. op bevel hoogerhand achterwaarts werd teruggenomen. Later is beweerd dat 4 R.H. naar Elst is gegaan. Ik heb daar niemand van 4 R.H. ontmoet. |
| ad. 13.15 uur: | Inderdaad heeft Cornelissen die order gekregen. Ik had toen nog vertrouwen in zijn mannen en weinig meer in de terugvloeiende infanterie. Ik ontken positief order gegeven te hebben "naar Elst terugtrekken". Nogmaals herhaal ik dat mijn plan was iedereen ter plaatse te laten voor tegenstand. Wat deed Commandant Bewakingsdetachement bij Holleweg - Kunstweg? |
|
