Vergroting afbeelding

Betonnen tankversperring op het talud van de Grebbedijk ter hoogte van de Wageningse Afweg

Deze foto toont de door het Nederlandse leger geplaatste tankversperring bij de Grebbedijk ter hoogte van de Wageningse Afweg, gelegen tussen Wageningen en de Grebbeberg. Deze betonnen versperring sloot aan op een lange (gegraven) tankgracht welke in noordelijke richting, parallel aan de Nederlandse opstellingen doorliep tot voorbij het Nieuwe Kanaal. Deze tankgracht had (zoals de naam al doet vermoeden) als doel tanks en pantservoertuigen tegen te houden. De tankgracht was echter op een aantal punten nog niet gereed en op een aantal plekken stond er geen of te weinig water in waardoor deze onbedoeld dekking bood aan de Duitse aanvaller. Op de foto herkenbaar tussen de bomen het markante huis Rijnzicht op de hoek met de Wageningse Afweg. Op dit punt lagen een aantal Nederlandse sectiën ter verdediging, o.a. de 1e sectie zware mitrailleurs van M.C.-III-8 R.I. onder bevel van de luitenant Poortman en de 2e sectie infanterie van 1-III-8 R.I. onder bevel van de cadet-vaandrig Bijlsma. Uit militaire rapporten van de Nederlandse eenheden die in dit gebied in stelling lagen, weten we dat in de vroege ochtend van 11 mei, rond 5.00 uur, de eerste vijandelijke patrouilles achter de betonnen tankversperring aan de Grebbedijk werden gesignaleerd.

Deze betonnen tankversperring kende twee rijen met ronde elementen in beton ingebed. De ronde elementen lijken kant- en of slijperstenen zoals die paarsgewijs werden gebruikt om de grondstoffen als houtsnippers, lompenstof, oud-papier tot papierpulp te bereiden in een papierfabriek. Dezelfde stenen als zagen we bij de versperring op de Haarweg. De stenen hadden een diameter van ongeveer 1,5 meter. De kant- en of slijperstenen waren afkomstig uit de papierfabrieken van van Gelder in Renkum, mogelijk restproducten. Zo'n slijpersteen weegt toch al snel een paar ton en het zal een flinke klus zijn geweest om de zware stenen goed op het talud te plaatsen. Als extra plaatste men spoor- of andere ijzeren stangen in het midden van de stenen.

Soortgelijke ronde elementen zien we wel vaker en worden dan putringen genoemd, zoals bij de versperring op de straatweg Wageningen - Rhenen (Nude) in de directe omgeving van villa Nudenoord. Die normale putringen weken wel duidelijk af.

We zien op de foto dat de voorste rij vrijwel onbedekt is. De tweede rij lijkt voorzien van plaggen en lag wellicht al wat langer. De versperring heeft na 1945 nog jaren op die plek gelegen maar is inmiddels gesloopt. Bovenop de Grebbedijk zien we nog enige losse elementen staan, misschien voor een derde rij, mogelijk om de hele weg op de dijk af te sluiten. Daarnaast lijken enkele exemplaren op de dijk zelf ingegraven te zijn. Tenslotte zien we naast de afweg bij Rijnzicht een witte vorm die mogelijk te maken had met de in de schuur daarvan nog aanwezige betonnen schuttersopstelling.