Inspectietocht met Commandant Veldleger op 21 mei 1940
F.
INSPECTIETOCHT C.V. op 21 Mei 1940.
- Troepen in het Grebbegebied moeten gebruik maken van de tram, zoo noodig wordt deze gevorderd.
- Een deel van het slagveld (b.v. 3-I-8 R.I.) op de Grebbe moet bewaard blijven, een en ander te regelen met de Duitsche commandanten.
- Een groote autocolonne (bussen) meest gevorderde burgerauto's kwam van het Westen en reed richting Den Bosch. Ook een paar honderd Nederlandsche militaire auto's was op weg naar Duitschland via Arnhem.
- II-19 R.A. (12 staal) was op weg van de Grebbe naar de nieuwe kwartieren.
Bij Elst passeerden 8 stukken.
Bij Remmerden de 2e Batterij. (Kapitein VORSTMAN) 2 stukken waren in den nacht van Zondag (12 mei) op Maandag (13 mei) in een nieuwe opstelling gebracht bij Elst, waartoe 2 trado's beschikbaar waren gesteld. Een stuk was door een ontijdige springer vernield, een ander stuk zelf onklaar gemaakt, daar men geen tijd had om dit terug te halen.
Waarom zijn deze stukken teruggegaan naar een andere opstelling? - ELISABETH'S GASTHUIS ARNHEM.
Hier lagen circa 230 gewonden, waarvan pl.m. 70 Nederlanders. Nog pas waren 33 gewonden naar EMMERICH en daarna BELGIË (?) afgevoerd. De verzorging geschiedde eerst door de Duitschers, die het hospitaal gevorderd hadden. Nederlandsche medici hielpen mede. Toen kregen de Nederlandsche medici uitsluitend verzorging over Nederlanders. Tot 20 of 21 Mei bericht uit Den Haag kwam Nederlandsche medici naar huis. Duitschers hadden geen bericht, waarom men bleef. Dr. SLUIT was nochtans andere meening toegedaan. Een spoedige beslissing is in deze noodzakelijk, speciaal met het oog op operaties.
Commandant Geneesheer is Dr. NÜCKEL, van het Diaconessen huis Oberst-Artzt KÜTLER (mogelijk bedoeld Oberstabsarzt Dr. Karl Gustav Kuhlo, Divisionsarzt (IVb) 227 ID.), directeur Elisabeth's Gasthuis is Dr. WUBBE (Alfred Jozef Johan Wubbe).
Verklaring Dr. v.d. BELT van I-8 R.I.
Maandagmorgen was hulpverbandplaats met handgranaten genomen en personeel afgevoerd. Hij moest mee, bajonet achter den rug. Deze hulpverbandplaats lag achter de stoplijn van 3-I-8 R.I. Zuidelijk van de kunstweg.
Verklaring Dr. HEIJMANS van 29 R.I. (reserve-Officier van Gezondheid der Eerste Klasse Theodoor Heimans)
Hij was met het omgevormde regiment van Overste LAND (Maas-Waal, 26 R.I.) mede bij de flankaanval via ACHTERBERG.
Maandagmiddag pl.m. 15.00 uur was hulpverbandplaats, bij Achterberg, bezet.
's Nachts was met Overste LAND bespreking geweest met de Majoors bij Bosch en Heide.
I-20 en II-24 R.I. waren er nog niet.
Er is hard op de spoorbaan gevochten. De Duitschers joegen gevangenen o.a. Luitenant BRINKMAN, een Kapitein (Inspecteur van Politie te APELDOORN) nog een Luitenant en een Vaandrig voor zich uit, andere soldaten zonder jas moesten met zakdoeken zwaaien.
Hij was goed behandeld, mocht gewonden blijven verzorgen temidden van zwaar mitrailleur- en artillerievuur.
In Arnhem moest hij dadelijk meehelpen opereeren in Diaconessenhuis. Het was er net een abbatoire.
Van Maandagavond tot Dinsdagmorgen heeft men daar geopereerd. De gangen, zalen alles lag vol. De meesten waren naar Duitschland afgevoerd.
Dr. v.d. BELT.
1-2-I-8 R.I. (Luitenant Niemandsverdriet) heeft hard gevochten. Ter besparing van de patronen sneed men de Duitschers de hals af. (Aantekening in de kantlijn: Volkomen onjuist fantasieverhaal 3/12/40, paraaf N(ierstrasz?).)
Oberst WÄCKERLE! Commandant Standarte Verfügungs Truppe (Bataljoncommandant 3e Bataljon SS Der Führer) lag hier gewond, had ook aan de Grebbe gevochten.
Majoor A. HILLEN Commandant I-29 R.I. (bekkenschot) was van Wijk bij Duurstede via LEERSUM naar AMERONGEN gegaan. Kreeg daar direct orders verder per auto naar bosschen Noordoostelijk van ELST te gaan, met III-29 R.I.
Een deel der troepen reed mis. Bespreking bij Overste LAND.
De tijd voor uitvoering der bevelen (flankaanval) was veel te kort, niet alle majoors aanwezig. 1-II-24 R.I. moest aanval op KRUIPONDER doen.
De trein (bereden) met keukenwagens, handgranaten en munitie was niet meegekomen. Van MEGEN (ten noorden van Oss) af 1x warm eten. Burgers waren zeer welwillend en gaven van alles.
Maandagmorgen vroeg (13 mei 1940) werd aanval ingezet, met III-29 R.I. (Majoor SCHOTMAN) was al spoedig alle verband verloren.
De opgegeven lijn waarin de Duitschers zouden liggen klopte niet.
Men kreeg zware mitrailleurvuur van den LAARBERG (bedoeld Laarsche Berg), terwijl uit de huizen van ACHTERBERG ook veel vuur ontvangen werd.
Met I-20 en II-24 R.I. had men geen verband, deze zouden respectievelijk eerst te 11.00 en 8.00 uur aangekomen zijn.
Zoo gauw een witte lichtpatroon opging kreeg men artillerievuur dat zeer precies lag.
Telefonische verbindingen waren weldra stuk, ordonnansen kwamen niet terug. Geen verband met Overste LAND. Wel kwam een onbetrouwbaar bericht over munitieaanvulling van III-29 R.I. 's Nachts had men hen ook willen misleiden, door het Bataljon naar Berg en Dal te sturen. Om 11.00 uur was het meerendeel van zijn Bataljon vernietigd. Om 12.00 uur bleef hij met een klein groepje over, werd toen gewond (bleef zoo 4 uur liggen).
Onze artillerie schoot zeer goed (8 afdelingen waren ingezet).
Kapitein v.d. SPEK, III-11 R.I. (later Bataljonscommandant)
Kapitein STEENBERGEN, M.C.-III-11 R.I.
Kapitein FRANSSEN, 2-III-11 R.I.
Op 12 Mei ging men van RHENEN in de volgorde:
Batterij 6 veld, sectie zware mitrailleurs, verbindingsafdeling, 2e compagnie, rest van de mitrailleurcompagnie, 2 secties WESTERVOORT (Kapitein de WEE) (bedoeld reserve-Kapitein Prof.Ir. W.J. Dewez) stoplijn van 2-III-8 R.I. versterken.
Van mitrailleurcompagnie waren 2 secties achtergebleven in RHENEN/AMERONGEN voor parachutisten en bestrijken van uiterwaarden, zijn later nog aangetrokken.
Kapitein v.d. SPEK. Er was te weinig ruimte voor dezen troep pl.m. 150 meter waarom een sectie zware mitrailleurs zuidelijk van de kunstweg ging. Majoor v.d. PLOEG deelde een en ander in.
Toen men de stelling bezet had, kwam order niet te vuren (er was nog niet gevuurd) in verband met eigen troep. Tegen 19.00 uur kwam bericht terug te gaan, en rechts van de kunstweg (Zuid) opnieuw stelling te nemen. Dit lukte niet meer door zwaar vuur.
Kapitein v.d. SPEK nam verband met Majoor LANDZAAT op, Majoor v.d. PLOEG inmiddels gewond.
Nam toen stelling in à cheval bij Paviljoen, alwaar gewacht op I-24 R.I. om verder stoplijn te bezetten.
Kapitein FRANSSEN. Eerste opdracht was in RHENEN kwartier betrekken. Toen op last van Kapitein van BUUREN à cheval voor commandopost Divisie stelling nemen. Wist niet waar commandopost was! Toen pl.m. 800 meter terug en bij steenfabriek REMMERDEN stelling genomen, aldaar was ook een compagnie pantserafweergeschut. Majoor v.d. PLOEG is daar nog bij hen geweest, doch ging weer naar voren. Geen orders kwamen binnen, majoor v.d. PLOEG was toen niet meer te vinden.
Hierna stelling bezet van Majoor APELDOORN (II-19 R.I.) bij viaduct, daarna steun geven voor stoplijn over een front van 150 meter Noord van de kunstweg. Stooten toen op eigen draadversperring. Liet orders halen of deze doorbroken moest worden. Van andere zijde korenveld werd zwaar mitrailleurvuur ontvangen.
Geen bericht, Majoor v.d. PLOEG bleek toen gewond. Toen verzoek (bevel?) Kapitein de WEE (reserve-Kapitein Prof.Ir. W.J. Dewez) 150 à 200 meter teruggegaan, weg oversteken en Zuid daarvan steun verleenen. Begon toen reeds te schemeren.
Op den kunstweg zwaar vuur, konden doel niet bereiken. Toen voor commandopost Majoor LANDZAAT stelling genomen. Na een kwartier viel een Duitsche compagnie in het donker aan. Men zag niets, handgevecht, een groote chaos. Geroep van: "mach auf", "voraus" en "ophouden met schieten". Alle verband raakte zoek. Terug op commandopost Majoor LANDZAAT alwaar ook Kapitein HEUPING (reserve-Kapitein A.G. Höpink), Kapitein de WEE (reserve-Kapitein Prof.Ir. W.J. Dewez) en pl.m. 8 man.
Toen pl.m. 22.00 uur begon een verwoed gevecht om deze commandopost. Majoor LANDZAAT was toen niet in betonkelder. Vochten als leeuwen, waren geheel omsingeld, terwijl granaten van lieverlee het huis in puin schoten. De meesten waren gesneuveld, men hield 5 uur stand.
Het huis raakte in brand, munitie raakte op. Van een der kapiteins was de hand afgeschoten.
Majoor LANDZAAT dankte hen voor verleende steun, waarop men een hoerah aanhief.
Handgranaten werden naar binnen geslingerd. Toen terug door het (dieren)park, tot hij in een pag.-opstelling (Kapitein BOR) terecht kwam. Hij vuurde de menschen aan, men vocht weer 2 uur aan een stuk, toen omsingeld. Een tegenaanval volgde, men hield op met vuren, voor gevaar eigen troep, na 10 minuten gaf men zich over.
FRANSSEN bleef toen gewond liggen. Werd gevangen en vlak bij in Hotel verbonden, toen (per auto?) weg naar Fabriek de Stoomhamer, lagen hier met andere gewonden en Duitsche troepen een halven dag onder eigen mitrailleur- en pag.-vuur. Als men het geweten had, had men deze troep gemakkelijk gevangen kunnen nemen.
Vernam nog van een "Oberst" dat bij Veenendaal een Duische pantserdivisie was aangetrokken.
Dr. WUBBE Directeur Elisabeth Gasthuis.
2e Pinksterdag (13 Mei 1940), circa 450 à 500 gewonden aangevoerd gehad, de meesten gingen spoedig door, ook Nederlanders. 15 chirurgen waren heel den tijd bezig. De Duitschers zorgden zelf zooveel mogelijk voor het eten, doch zij moesten het bereiden.
Men had tot nu toe geen geld ontvangen. Hij schatte het aantal gewonden op 10.000, dat doorgekomen was. Van andere zijde hoorde men zelfs 20 à 30.000!
Eenige koks van 8 R.I.
Gevangen genomen.
Sergeant Kok - 29 R.I.
Verbindingen verbroken.
Omsingeld en van alle kanten beschoten.
Vaandrig KLAASSEN 3-II-8 R.I. (J.J. Claassen, sectiecommandant)
Stoplijn LAARBERG (Laarsche Berg), linker sectie.
's Nachts doorbraak, zich gevangen gegeven, gewond aan het hoofd.
R.H. ALINK Kazemat nummer 20 M.C.-II-8 R.I. (gietstalen koepelkazemat in de Grebbedijk ten noordoosten van Heimerstein)
Driemaal loop verwisseld in zware mitrailleur, een treffer in de loop, patroon gesprongen. Treffers op kijkglas deerden niet, men behield goed zicht.
Voorheen had men een strook van 200 meter water voor de stelling, dat was nu weg!
Zondagmiddag is men teruggegaan, munitie vrijwel op (Sergeant stukscommandant WIJERS) (Jan Weijers, commandant 2e sectie).
Was gevangen genomen en voor de Duitschers uitgejaagd tegen de Nederlandsche stelling. Had toen 5 schotwonden opgeloopen.
Korporaal ODENDAAL 1-2-III-8 R.I.
Reserve I-8 R.I. lag bij voetbalveld en korenveld (roggeakker bij begraafplaats). Dit laatste belemmerde uitzicht.
De Duitschers kropen door de telefoonsleuf.
Het 11e Regiment was direct weer weg, nadat ze eerst op orders hadden gewacht om door draadversperring te gaan.
Sergeant VAN MAMEREN 4-3-I-8 R.I.
Opstelling stoplijn 4, 3, 1, 2 sectie aan den RIJN. Moesten uitval doen te 5.45 uur (12 mei 1940 om 17.45 uur). Werd toen gewond. Overste HENNINK en Majoor LANDZAAT waren er nog geweest, ze mochten nooit terug.
2e Luitenant RENTJES 2-3-II-8 R.I.
Hard gevochten. Was toegevoegd geweest aan Sectie V (genie, onderdeel van het hoofdkwartier van het veldleger). In Maart burgeraannemers te werk gesteld.
Dr. MEUWUSSE II-24 R.I. (Dr. Meeuwis)
Aanval was pl.m. 8 uur (zondag 12 Mei) ingezet. Na pl.m. 2 uur terug, was achtergebleven bij gewonden en gevangen genomen.
Ziekenverpleger SCHUURMANS omgeving VEENENDAAL.
Informeerde naar zijn vrouw Nassaustraat 45A Breda.
Deelde mede, dat Officieren van Gezondheid Dr. ENGEL, KLUVER en BEER gevlucht waren. (getuige H.G. OPDAM)
ARNHEM.
Bruggen over Rijn en spoorbaan grondig vernield.
Er lag daar een "16 tons Kriegsbrücke".
Eerst had men nog een brug geslagen bij HUISSEN.
MAASTRICHT (Fr.v.V.t.V.) (vermoedelijk bedoeld Franciscus Anton Josephius Carel baron van Voorst tot Voorst)
Reeds om 2.15 uur bericht van Duitsche grensoverschrijding bij T.B.Z.L. (Territoriaal Bevelhebber Zuid-Limburg).
Om 4 uur brug gesprongen, deze was om 5 uur reeds hersteld door Duitschers.
Om 6 uur overgave stad.
Duitsche artillerie Noord van Maastricht.
Vuurde 2 x 24 uur op Eben Emael.
440 Belgische gevangenen werden reeds spoedig afgevoerd.
Engelsche en Fransche vliegtuigen bombardeerden herstelde Maas-bruggen (mis).
Onder de eerste binnenkomende gewonden ook Commandant Fort Eben Emael.
De ordonnansofficier.
(get.) Bosch van Drakenstein.
(get.) Bosch van Drakenstein.
|
