Dirk Krouwel

Motivatie onderscheiding

• Onderscheiding toegekend volgens Koninklijk Besluit 12-09-1947 Nr. 70 wegens:
  "Heeft zich door moedig optreden tegenover de vijand onderscheiden, door in het tijdvak 11 - 13 Mei 1940 tijdens de gevechten op de Grebbeberg steeds onder zwaar vijandelijk artillerievuur ordonnansendienst te verrichten en andere opdrachten uit te voeren. Vrijwillig zich te melden om over een grote afstand, wederom dwars door zwaar vijandelijk artillerievuur, met een andere soldaat zware mitrailleurs van olie te voorzien, waardoor deze wapenen het vuur konden voortzetten."
• MC-I-8.RI (res kapt Dales) bestond uit vier secties (Schwarzlose M.08) en was geheel verdeeld over permanente veldversterkingen in de frontlijn en tussenverdediging. De koepels 2, 3a, 4 t/m 7, 16, (S-) 17, 19 en 26 (met bijbehorende loopgraaf) werden door hen bemand.
• Soldaat Krouwel behoorde tot de 1e Sectie (1e lt Londo) en werd als ordonnans ingezet, meestal verzocht de sectiecommandant te vergezellen tijdens diens tochten naar de drie koepels die door de sectie werden bemand. Op 12 mei in de late middag, toen de Duitse druk in front en op de rechterflank sterk werd gevoeld, werd besloten de soldaten Krouwel en Van Setten gezamenlijk naar de CC gestuurd (stoplijn) om kond te doen van de Duitse progressie en een nieuwe zware mitrailleur mee te nemen voor de in G-19 uitgeschakelde Schwarzlose. Dit heeft zich tussen 1730 en 1830 uur afgespeeld. Beide soldaten zijn vervolgens langs de Heimersteinse laan achterwaarts getrokken. Het bos ten zuiden van de positie was inmiddels door Duitse troepen beheerst. Even voordien de tegenaanval van majoor Jacometti vastgelopen in de sector van de Heimersteinse laan oost van de roggeakker. Een sector die door beide ordonnansen vermoedelijk doorkruist zou worden. Zij hebben de cp van de CC dan ook nooit bereikt en raakten vermist. Ze werden gevonden - doch niet geïdentificeerd - nabij de Heimersteinse laan in de bossector nabij de roggeakker. Pas in juni 1942 werden beide soldaten geïdentificeerd.

Notities

• Uit het rapport Sellies/Verhoeven (bevat o.m. gegevens omtrent sneuvelen en vindplaats)
  Op 16 mei 1940 gevonden op de Heimersteinselaan, onderaan het voetbospad. Lag tot 1 juni 1942 als onbekende militair begraven.

Beeldmateriaal

Opmerkingen

• Geen.

Relevante links

• Verwijzende documenten:
  - Donderdag 16 mei 1940
  - Monument 8e Regiment Infanterie (1941-2010)
  - Onbekende en vermiste militairen
  - Monument 8e Regiment Infanterie (2010-heden)
• Gedeelde afbeeldingen:
  - Hermanus Ursinus
  - Gerardus Robert Christian Joseph Pilzecker
  - Philippus Bernardus van Setten
  - Josephus Hubertus Claassen
  - Gerardus Wilhelmus Cloosterman
  - Jan Kerssen
  - Hendrik Albertus Geels
  - Hans Ewald Rabeling
  - Cornelis Valkhof
  - Gerrit Anne Theodoor Rakhorst
  - Lambertus Broeils
  - Johannes Cornelis Klomp
• Verklaring van dienstplichtig soldaat J.H. Jansen
• Verhoor van dienstplichtig soldaat J. Krouwel
• Verklaring van dienstplichtig sergeant E. Hazewinkel
• Verslag van reserve-eerste luitenant G. Londo
• Verklaring van sergeant-capitulant W. van Meeteren
• Verklaring van reserve-eerste luitenant G. Londo

Levensbeschrijving

Dirk Krouwel werd geboren op 29 oktober 1913 in Tiel. Zijn vader was Sander Krouwel en zijn moeder was Cornelia Klazina Broekhuizen. Dirk had nog één, oudere, zuster.

Dirk werd net als zijn vader loodgieter in Tiel. Hij trouwde op 1 augustus 1936 met Wilhelmina Sibilla van Deick in Tiel. Zij kregen samen twee zoons, Sander Krouwel, geboren op 21 januari 1937 en Gerhard Krouwel, geboren op 13 september 1938. Zij woonden aan het Badhuisplein 13, het monumentale pleintje in Tiel dat op de nominatie staat om in 2022 gesloopt te worden.

Dirk kwam op 20 maart 1933 onder de wapenen in de Menno van Coehoornkazerne in Arnhem, lichting 33-II nummer 81 bij het 8e Regiment Infanterie. Destijds duurde de militaire dienstplicht voor onbereden dienstvakken vijf en een halve maand, dus op 3 september 1933 mocht Dirk alweer met groot verlof naar huis. In 1937 ging hij op herhaling van 9 tot 26 september. Kort daarna, op 19 oktober 1937 overleed zijn zus Gijsberta Cornelia Krouwel op 27 jarige leeftijd.

Toen op 29 augustus 1939 de algemene mobilisatie werd afgekondigd kwam hij terecht bij de 1e sectie van de mitrailleurcompagnie van het 1e bataljon van het 8e Regiment Infanterie, kortweg M.C.-I-8 R.I. Deze sectie stond onder commando van reserve-eerste luitenant Gerard Londo. De sectie bestond uit de zware mitrailleuropstellingen in de kazematten G.16, G.19 en G.26. Deze lagen links en rechts van de oostelijke oorsprong van de Heimersteinselaan en één kazemat aan de Grift in het verlengde van de laan.

Tijdens de meidagen van 1940 was Krouwel geplaatst in de commandopost van luitenant Londo in de – nog steeds bestaande - ijskelder langs de Heimersteinselaan, naast de gietstalen kazemat G.16. Hij werd door de luitenant aangesteld om verbindingstaken te verrichten. Vanuit de commandopost ondernam hij meerdere tochten naar de zware mitrailleurs in de gietstalen kazematten van de 1e sectie [G.16, G.19 en G.26] terwijl het gebied onder Duits artillerievuur en deels ook Duits mitrailleurvuur lag. Enkele keren verrichte hij ordonnansopdrachten samen met dienstplichtig soldaat J.H. Jansen en later met de dienstplichtig soldaat Flip van Setten. Zij brachten naast berichten met name ook wapenolie rond zodat de zware mitrailleurs konden blijven vuren.

Zo ging Dirk Krouwel op 12 mei 1940 rond 17.00 uur met Flip van Setten met een bericht van luitenant Londo op weg naar de commandopost van kapitein T. Dales, de compagniescommandant van de M.C. Deze bevond zich in het Hotel de Grebbeberg vlakbij de commandopost van majoor Landzaat (commandant I-8 R.I.). Dat was de op enige honderden meters achter de stoplijn, terwijl de ijskelder net achter de frontlijn lag. Zij kozen een route langs de Heimersteinselaan, richting stoplijn. Onderweg zijn zij echter gesneuveld. Op 12 mei tussen 1700-1800 uur waren de SS'ers meester van het zuidoostelijke deel van de Grebbeberg, maar rond Heimerstein waren zij nog niet aanwezig. Wel zaten ze op schootsafstand van de laan, wat ook wel blijkt uit het feit dat Nederlandse eenheden langs de laan in de rug beschoten werden [en dachten dat dit eigen troepen waren]. Duitse artillerie beschoot de Heimersteinselaan en de stoplijn met enige regelmaat. De lichamen van Krouwel en Van Setten zijn in de buurt van de Heimersteinselaan op enige afstand van het open veld voor de stoplijn aangetroffen en op donderdag 16 mei 1940 begraven op het Grebbekerkhof.

Het kan zijn dat ze slachtoffer werden van Duitse sluipschutters. Het kan ook zijn dat ze door artillerievuur werden geraakt. De instructie gebood dat ordonnansen ruim uit elkaar liepen opdat bij uitval van één man de ander het bericht alsnog kon overbrengen. Wellicht hebben ze in de angst en spanning van de situatie die instructie niet opgevolgd of gingen zij samen in dekking door een beschieting. Ze werden samen gevonden, dus die kans is niet uitgesloten. Voorts kunnen ze ook in een Duitse hinderlaag zijn gelopen en bovendien kan de mogelijkheid van eigen vuur beslist niet uitgesloten worden, omdat rond die tijd langs de Heimersteinselaan nog twee loopgraven bij de kazematten S.17 en G.18 door Nederlandse troepen bezet waren. Er zijn teveel 'maren' om zaken met zekerheid vast te stellen. Het exacte verhaal rondom hun sneuvelen zal vermoedelijk nooit worden ingevuld. Omdat Krouwel en Van Setten niet direct geïdentificeerd konden worden, hebben zij langere tijd als onbekende soldaat op de Grebbeberg begraven gelegen.

Een deel van de documentaire op onze site is gewijd aan Krouwel en Van Setten. Daarin is het volgende opgenomen: "Onder moordend artillerievuur gaan ze op weg. Dan valt voor hen het doek en zwijgt de geschiedenis. Van Setten en Krouwel zullen hun opdracht niet uitvoeren. Ze zijn vertrokken maar vooralsnog nergens aangekomen. Enige jaren marcheren ze mee in het rusteloze leger van de vermisten. Dan worden ze gevonden."

Dirk Krouwel lag evenals Flip van Setten tot 1 juni 1942 als onbekende soldaat op het ereveld begraven. De familie denkt dat Dirk en Flip goede vrienden waren. Dirk kreeg volgens Koninklijk Besluit 12-09-1947 Nr. 70 postuum de dapperheidsonderscheiding het "Bronzen Kruis" toegekend.

Met dank aan Erik Krouwel, kleinzoon van Dirk Krouwel.